Jissài Bén Jouissouff; Kapitel 4, zwàite Tàil
Mer synd staapblibe, wo de Priëschter Ésra verzéllt, wië de Raat vom Hooépriëschter em Jissài Bén Joussouff sys Toodesourtàil féllt. Soo faart er wyter:
Aw dèè bétruugerisché Chruppel mouës stèrbe. 'S Béscht isch, wànn Room sàlber es Toodesourtàil vollziët 1. Ouf daas hy muë myr schaffe.“
Es hàt vill pbrouhcht, bis dèè Entschlouss i dère Formouliërig vo–n ale–n aggséptiërt worde–n isch. Nametli–ch a dèm létschte Satz isch lang ggflickt worde, bis er gstande–n isch. Soo hétt's emaal „trotz allerhand Bédànke“ vor „Room sàlber“ séle hàisse. Dànn isch aber – statt oder nach „allerhand“ „wichtige, groosse, béduutende, békannte, oder ggwusse Bédànke“ voorgschlage worde, aw blos „trotz Bédànke“, aber am Schlouss isch dèè ganz Passouss mit déne „Bédànke“ fale laa worde. Fur ”Room” isch ”euïse Find” oder ”Oornigsmacht” voorgschlage worde, 's létschtere aber mit groossem Protàscht sofort wider ggschtriche. Ych aber gaa nach dère muësame–n ound hàikle–n Arbet, wië–n allwààg jéde–n àinzel Sitzigstàilnàmer aw, erscheupft hàizouë i–r Uberzuugig, i héig en entschàidende Bytraag zour Réttig vo Palèschtyna gglàischtet. Dië Réttig isch neud ggraate. Hà myr richtig gghandlet, hà myr làtz gghandlet ? Uber dië Fraag nutzt hut ale Stryt nuut méé. Euïsi Stadt ound euïse Tàmpel sind blos na àis Schotterfàld. Daas isch hut myn groosse, myn àinzige Choummer, ound i stoudiëre, waas hétte mer, waas hétt ych séle anders mache ? Aber ébe, daas nutzt hut làider aw nuut méé. Droum ha mer jétz Muë ggèè, dië Voorgàng ganz fréimuëtig, nou prèzys e soo z'verzéle, wië–n ych si sàlber erlàbt ha.“
Ouf dië Wort abe schwyged ali. Aber nach eme Wyli màldet si t'Myrta vo Magdaala. Jétz i dèm Kakayana, wo me zwaar nanig ràcht wàiss, wië me sych cheuni yrichte, aber àinewààg vili Zyt nou cha waarte–n ouf irgend en Pschàid, hàt aw sy sych ouf màngs vo fruëner psoune. Soo isch ere dië Szééne wider obsi choo, wo si zàme mit em Myrjeli sych ouf es Bruëderli freuït, dànn aber àis Tohouwabohou loosgaat ound e Tante déne bàide Màiteli de trouhrig Pschàid bringt, iri Mouëtter héig bi de Gébourt vom Jayrouss 's Làbe verloore. Ound dië duschter Zyt nachane ooni Mouëtter, zàme mit em oungluckliche Vatter. Ound dèè Taag, wo me dèè ouf ere Baare hàibringt, chalt ound wo si neud rodt, si chan em na so de Name ruëffe–n ound en am Aarm zéére. Ound 's Myrjeli. Scho nach Mouëtter's Tood isch es gspàssig worde, ound bald isch es ali Luut go aalàchle, go liëb Chind spile, nou das me–n ihnns bédouhret ound treuhschtet. Ound sy, t'Myrta als dië Grooss, hàt ééwig muëse dië Vernumftig sy. An ire–n isch ales gghanget, de Houhshalt, 's Psorge–n ound 's Erzië vo de beide jungere. Im Aafang sind scho na Tante cho go louëge–n ound hàlffe, bald nou na cho louëge, ound soo isch sy stàndig am Rand vo de Chréft gsy. Fur louschtig haa, go flèuhrte ound go tanze langet's i soo me Fall neud, ound me wirt zour alte Joumpfer. Ound dànn bringt t'Myrjam p'Familje i t'Schand ound aw de Jayrouss touët neud gouët. Imerhy, sy sàlber isch ébe dië Vernumftig gsy, si kànnt iri Verdiënscht ound isch scho chli stolz drouhf. Ound jetz wott sy neud verschwyge, was si wàiss :
„Dèè Chruppel, wië Dou en nànnsch, dèè isch nàmli myn Bruëder Jayrouss, ound wië–n ych dië Gschicht ound dië mit euïser Schweuschter, de Myrjam erlàbt ha, daas mouë–n i halt aw sàge, jétz wo Jérousalém kaboutt isch ound de Tàmpel. Ouf myni Aaggheurige mouë–n i aw nume Rucksicht nèè, dië sind làider nume–n ouf dère Wàlt. De Jayrouss isch kàn Chruppel gsy ound kàn Schléger, èumel neud méé als irgend en Judische Pourscht. Nou gschwàtzt isch worde, will kài Éltere–n oume gsy sind, wo si ggwéért hétted fur p'Familje–n Éér.“
„Dou, Myrta,“ dezwusche de Ésra, tounkt's mi, séigsch ous gouëtem Houhs, aber vo dym Bruëder, àxgusi, hàt me scho màngs gheuhrt.“
„Myr sind ous ere séér gouëte Familje, sàb tèurff i scho sàge. Myni Ouhrouhr–Groossvàttere hànd als joung na ounder em Joudas Maccabèèouss gàge t'Séleuïkyde kàmpft, bi–n euïs hànd bésseri Luut verchéért, Chawffluut, Èèrzt, Farisèèër ound Schriftgléérti. Làider hàt euïsi Mame bi de Gébourt vom Jayrouss muëse stèrbe. Doo ha–n ych muëse louëge, ound i has e soo ggmacht, wië–n is vo de Mame hèèr ggwusst ha. Daa hàt cheune cho louëge wèr wott ! 'S Myrjeli isch na chly gsy, wo p'Mame gstorbe–n isch, ire hàt's en Schogg ggèè, ébe dèè Dèèmon. Ound daas chasch mer glawbe, ych ha's neud liëcht gghaa mit ire ound em neuïgéboorene Bruëderli. Zoum Gluck hàmer e groossi Verwandtschaft gghaa, vo Vatter ound Mouëtter hèèr, ound dië hànd gghoulffe–n ound zoum Ràchte gglouëget, dië hànd neud gspaart mit gouëtem Raat ound dryréde ! Sàb cheund er mer glawbe.“ Mit Trèène faart t'Myrta wyter:
„Jétz isch ja niëmer méé oume. Aber àinewààg hànd dië Pourschte halt àis oder anders Maal mitenand ggrammlet, ound so isch es voorchoo, das àine verlétzt hàichounnt, psounders wànn s' na chli gglade gghaa hànd. Wy isch ja bilig gsy. So bringed es paar vo déne Halbstarche–n euïse Jayrouss emaal i me trouhrige Zouëstand hài, lawffe chan er nume, schwàtze–n à neud e soo, das mer's verstiëng. Verlétzt isch er neud àigetli, es paar Bleujele hàt er schoo ound am Chopf e zumftigi Buule. Aber t'Hawptpèrson isch neud èr sondern euïsi Schweuschter, t'Myrjam. Jaa, i mouës es halt sàge, glych das si si nume cha wéére. 'S Myrjeli isch euïses Sorgechind gsy. Stàndig de Mane naaggaffet ound naaggloffe. Ound in es Zuug isch si deby choo, 's isch neud zoum sàge. Momoll, sibe Maal hànz ere muëse–n en Dèèmoon ouhstrybe 2. Ébe grad dèè Wanderhàiler, dèè Jissài. Ound spézjéll mit sàbem hàt si es fourchpbaars Zuug gghaa.“ Àimaal isch dèè Jissài bi–n euïs z'Gascht. 3. Ych gib mer ali Muë, choche–n euppis àxtras, louëge, das ales scheuhn ouhfggrouhmt ound souhber isch, aber t'Myrjam, waas màined er ? Dië hockt dië ganz Zyt a syne Fuësse–n ound himmlet en aa. Wo–n i mi trowe, euppis z'sàge, daa nimmt si dèè Jissài na i Schoutz.Vo doo aa isch de Jissài neud blos iren àin– ound ales, sy isch uberzuugt, sy séig syn Schatz.“
„Isch dànn dèè e soo–n en Frawehéld gsy ?“ Wott de Bénjamyn wusse. Jétz, wo's nume so dringend oum 's Uberlàbe vo Taag zou Taag gaat, verwachet nàmli–ch aw sys Intràsse fur 's ander Gschlàcht, ound gèèrn wusst er en Tipp, wië me zoum Erfolg chèèm.
„Momoll“ rouhmt t'Myrta y, èumel vill Frawe sind em naaggloffe. En scheuhne Maa ouf ali Fàll, grooss isch er gsy, chrèftig ound schlank, vo gouëter Statour, mit lange Chrousle bis ouf t'Achsle–n abe. Aber t'Awge, dië Awge ! Dèè hàt ere Fraw blos muëse–n is Gsicht louëge … dië isch grad gschmoulze, dië isch hyn gsy. Aber jétz zrougg zou myre Schweuschter. Spèuhter hàt si namaal àine pbotte 4. Isch dèè Jissài bi me Farisèèër ygglade, daa gaat t'Myrjam ounggfrèuhget ine, hockt zou de Fuësse vom Jissài, lèèrt em e tuuri Salbi druber ound druberabe na iri Trèène–n ound treuchnet em t'Schàiche mit ire Haare–n ap ! Also, nou zoum sàge. Jétz aber, wo–n euïse Jayrouss dèèwààg oommàchtig hàichounnt, ubertrybt si natuurli à wider, macht en schuulige Màis ound wott oumbédingt de Jissài haa, er muës en hàile. De Rouhsch ouhsschlaaffe cha–n er aw ooni Jissài, ound dèè isch so vernumftig ound laat sych Zyt. Daa phawptet si, de Bruëder séig toot, de Jissài muës en widerbélàbe. Dèè wider waartet na viër Tààg, ound wo–n er chounnt, arangschiërt's daas Myrji soo, das de Jayrouss in e Grotte lyt, tick verbounde, ound vor de–r Ygang laat si en groosse Schroppe–n aneschlàike. Wo dànn de Jissài àntli glych na chounnt, wèlzt me de Schroppe–n ouf t'Syte, de Jissài brouhcht nou na euïsem Pazjànt ineruëffe, er séll ousechoo, was dèè natuurli aw macht. Èrgerli–ch a dère Gschicht isch blooss, das myr nachane–n in es gràsslis Ggrèèd cheumed. T'Myrjam isch natuurli–ch uberaal go oumeschwàtze, de Wanderhàiler héb en dour es Wounder vom Tood ouhferstaa laa. Isch doo es Ggschwàtz loosggange, myr héiged 's mit em Baalzébaal 5, i ha niëne méé anetèurffe, uberaal ha mi muëse schàme. Sàge wië 's gsy isch, hani ja neud tèurffe, jéé nài ! T'Myrjam hétt's neud wéle haa, dië hàt cheune rabiaat wèrde, zoum fuurche !
Daa psinnt si de Éhoudi a dèè Voorfall:
„Wo de Pschàid choo isch, dèè Pourscht liggi im Stèrbe, uberrascht is de Jissài: „a dère Chranket stèrbi me neuhd.“ Ubrigens hàt èr ja dië Familje gchànnt, èumel dië Myrjam. Éérscht wo dànn na neuhtliger Pschàid chounnt, entschluusst er si glych zoum gaa. Na euppis. Dië Myrjam hani natuurli–ch à gchànnt. Sàchs Tààg vor sàbem Passa, tiràkt vor de Chruuzigoung, sitze mer i Bétaanje am Àsse, prèzys zàme mit dèm Jayrouss, Bruëder vo Myrta ound Myrjam 6. Daa chounnt wider t'Myrjam ound bringt es ganzes Pfound àchti, choschpbaari Nardesalbi ound strycht dië em Jissài a p'Fuëss. Ych ha ja ggwusst, das mer Gàlt brouhched, droum hàt's mi gsteuhrt, ound i sàge, gschyder verchawffti me daas tuure Prodoukt ound ounderstutzti dië Aarme. Ouf daas abe sàit de Jissài: „Laa si doch mache. Si hàt daas zàmegspaart ouf de Taag vo myre Grèbt.“ Ych verstaa, das es dië Fraw séélig macht, wànn si tèurff gèè, ound i bégryffe, was mer myn Màischter wott sàge, nàmli grad dië Aarme–n im Gàischt, grad dië Ounggschickte, dië Verachtete, grad dië brouhched euïsi liëbi Zouëwàndig. Vo de–n andere Jungere aber mouën i hinedoure gheuhre, ych héig de–r Erleuhs fur mych sàlber wéle, àinewààg héig i scho Gàlt ous de Kasse gstole. De Màischter hàt nàmli dië ggmàinsam Kasse myr aavertrowt gghaa, ound scho daas hàt ggwussi Kameraade nydisch ggmacht. Dië Missgounscht zàigt si dànn a dèm Aabigmaal, wo de Jissài euïs Jungere p'Fuëss wàscht 7 ound vor alle klaar uber syn Tood rédt ound uber dèè Ouhftraag, wo–n er myr deby ggèè hàt, Yr wussed ja. Das myr de Màischter daas Vertrowe schànkt, meuged grad dië neud verlyde, wo–n imer hànd dië éérschte–n ound béschte sy wéle. Dië vertruled euïsem Màischter syni Wort, si béschimpfed mych dànn als Verrèuhter ound mached was s' cheund, das's mer schlàcht giëng, wië–n èr's doch in anderer Apsicht ggsàit hàt. Wéére cha mi neuhd, wott i mi neuhd, i bémuë mi–ch im Gàgetàil, myni Gàgner gèèrn z'haa, iri Yversoucht als Liëbi zoum Màischter z'gséé ound sy in irer Chrànkig z'verstaa. Liëcht fallt's mer neuhd, aber das i wàiss, de Jissài wétti 's e soo haa macht's mer mugli, ound will i wàiss, i handle–n im Ouhftraag vom Màischter. Glych wië mer's Hèrz chlopfet, gaan i zou de Farisèèëre, verschwitzt, mit schwèère Bàine–n ound trummligem Chopf fuëren i dië béwaffneti Schaar Zéloote–n an Euhlbèrg vom Landgouët Gétsémané 8, déét ane, wo mer de Jissài ouhftràit ghaa hàt, giben ihmm mit Trèène–n in Awge myn létschte Chouss im Wusse, das en soo z'erchàne gib. …“ Dië létschte Wort versticked i me Schlouchzge.
Nach ere chourze Pawse: „Daas wétt i na verzéle, glych das es nou mych bétrifft i dèm groossmàchtige Gschèè. Wàret de Verhaftig ziët en Junger es Schwèrt ound hawt àim vo de Béwaffnete 's halbe–n Oor ap; de Jissài gaat em 's sofort go féscht hèrehébe zoum 's aahàile. Es wèèr ja liëcht mugli gsy, das de–r àint oder ander mych sàlber offe–n aaggryffti, aber blos hinderruggslige choum i bald en Pox, bald en Gingg uber. Wàret dië andere–n em verhaftete Màischter mit Apstand hinedrylawffed, nimen ych daas Gàlt ound gaane drouhf zoum Joussouff vo Arimatèèaa, dèm Politiker wo nèuhch bim Richtplatz béràits e Graabgrouft i me Félse hàt ousehawe laa 9. Ych bitt en, er séll noume neud lang waarte, sondern so bald de Jissài fur toot gàlti, séll er de Statthalter oum Erlawbnis bitte–n ound grad de Màischter vom Chruuz abenèè. Nachane béschtichi dèè Reuhmer Wàchter, das er em Jissài p'Bài verschooni. Nach alem trowwi mi nume zou de Kameraade, uberhawpt nume–n ounder t'Luut. I wirde nàmli–ch uberaal e dèèwààg verschrowe–n ound pblaaget, das i mi mouë verbèrge. I fuurch mi–ch aw vor de Farisèèëre, dië kàned mi ja als Junger, ound vor de Reuhmische Soldaate. Wàge dèm mouë–n i fluchte–n ound bi nume bim Jissài wàret sym Lydeswààg. – Soo, jétz isch es dousse, i ha mi zwaar wider ouhfggrégt, aber daaasmaal ooni Trèène. I ha vill muëse méditiëre, bis i dië neuhtig Dischtanz ggfounde ha. Uber myni Floucht hétt i dànn es anders Maal na màngs z'verzéle, wànn er gèèrn wànd.