Kapitel 6, zwàite Tàil
Wàret de–r Éhoudi vo de médizynische–n Erchlèèrige vom Tokter Tsakiris verzéllt hàt, chounnt em syni Enttuuschig wider obsi uber syn Zwyfel am Glawbe, das Gott dour de Jissài Wounder erbraacht héi. Er wott aber syni Landsluut, wo–n àinewààg ousicher worde sind neud na bélaschte–n ound so verzéllt er wyter:
„Das dië Chranket Épilépsy vom Hirni chèèm, mèug ja sy“, sàg i, aber ych séig doch bi vile Hàilige deby gsy, wo vo Sunde t'Rèèd gsy séig, bi vile–n andere vom Glawbe.“ Drouhf màint de Tokter: „Ébe jaa, myr Griëchische Teukter lééred an éérschter Stéll e Prognoose stéle, myr muënd Chrankete kàne ound de Verlawff verouhssàge. Ound daa stéle mer imer wider féscht, wië wichtig t'Zouëversicht isch. Wànn eupper denaa i me Fiëber sych ouhfgit, so cheumer wénig ouhsrichte, wànn er wott làbe, so chounnt er vill ééner devoo. Droum isch es aw soo wichtig, das dië Aaggheurige iren Chranke psorged, das myr Èèrzt gouët zouëréded. Ych ha scho es Chindli ggséé stèrbe, wo blos ggfuëtteret worde–n isch, wànn niëmer ihnns in Aarm nimmt, ihnns wiëgelet, mit em liëb rédt.“ Daa sàg i: „”De Màntsch làbt neud noume vo Broot”, isch àin vo de Spruch vo mym Léérer, ound imer wider sàit er de Chranknige: ”Yr muënd ébe féscht glawbe. De Glawbe versétzt Bèrge”. “
Em Symon isch 's Thééma uber t'Hàilige vom Bruëder ééner ounaaggnèèm; er ounderbricht: „Dèè Sprouch kàn i, dèè chounnt vom Vatter, vom Joussouff Abou Jissài. Imer wider sàit èr, mer séled is es Byspyl néé a de–n Èguptische Faraoone. „Dië hànd warhaftig Bèrge versétzt fur iri Graabmèuhler.“ Ych ha ja sàlber myni éérschte Jaar z'Ègupte gglàbt. Es cha scho sy, das neud ales àigeni Erinerige sind, ound das me myr màngs spèuhter verzéllt hàt. Ouf jéde Fall gits déét kunschtlichi Bèrge, dië hànd viër glychi Syte, oune sind si bràit, obe cheumed si zàme–n i me Spitz ound ggmacht sind dië ous louhter ryse Stàibleuck. Dië Bleuck sind ous eme Stàibrouch ousegghawe, vo wyt wègg muësam aneggschlàikt. Dànn hànd Arbàiter dië Bleuck uber em Keunigsgraab ouhfpbowt. Zou déne Piramyde. Hut 1 wàiss me nume, wië dië daas hànd cheune, es isch aber nou ggange, soo euïse Vatter, will dië Faraoone de Glawbe gghaa hànd, de Glawbe–n an iri Ingénjeuhre–n ound Tèchniker, de Glawbe–n an iri Macht uber dèèwààg vili Sklaave, de Glawbe–n a sych sàlber. Dèèwààg hàt de Glawbe dië sàbe Bèrge versétzt.“
„Myn Màischter hàt na anderi Sàtz pbraacht“, wàndet si de–r Éhoudi zou de Fluchtling: „wo scho zàiged, wië–n èr màngs ggséé ound verstande hàt. Zoum Byspyl „wèr hàt, chounnt uber, wèr neud hàt, dèm nàmed s' na daas Bitzeli wègg, wo–n er hàt.“
„Daas hàt euppis“ de–r Ésra, „daas hàt oumbédingt euppis. Wànn so–n en Reuhmische Véteraan, so en Sidler nàb sym Land na en Blàtz ggséét, wo–n er gèrn meucht, so nimmt er dèè Acher i Psitz, ound wànn sych de Judisch Psitzer wéért, so nàmed em dië Reuhmische Soldaate na grad ales wègg.
T'Osra ruëfft dezwusche: „Me cha eud imer nou de Reuhmer t'Schould gèè !“
„Ràcht hàsch“ de–r Ésra, „Aw dèrig, wo sych 's cheund làischte, mached em Reuhmische Statthalter allerlài louxourjeuhsi Gschànk ound defuur uberlaat ene dèè Ouhftrèuhg ound Àmter, wo–n er àinewààg z'vertàile hàt. Oumgchéért, wànn en aarme Schloucker i ne Kontrole chounnt, so mouë–n er froo sy, wànn em dië na 's Hàmp leund.“
Jétz fuult si de Symon e chli bétoupft. Èr wàiss na gouët, wië grooss g'Konkourànz gsy isch, ound grad wo t'Reuhmer em Tibérjouss en Tàmpel wànd bowe, lockt natuurli–ch en fétte–n Ouhftraag. Wà me sych daa neud wott groosszugig erwyse nach linggs ound nach ràchts, staat me–n am Ànd mit apgsaagete Hose daa. Schliëssli hàt me ja e Familje. Àifach isch es ja aw neud gsy mit eme Bruëder wo in aler Euffetlichkàit degàge wàtteret. Em éémaalige Schéff vo sy–re Zimeréi chounnt en Gàgenaagriff obsi:
„De Kléérouss isch aber daadoure–n à neud bésser,“ wàiss de Symon, „gschyder gisch em Tàmpel e groosszugigi Gaab, sousch' staasch gly vor Sitteggricht.“
„Jaa,“ de–r Ésra, „dië Zyte sind verby. I tèurff neud draa tànke, hut gits neudemaal méé en Tàmpel.“
Dië Wort vom Farisèèër sind fur dèè éémaalig Junger vom Jissài e groossi Enttuuschig. Mit de Zersteuhrig vom Tàmpel chounnt nàmli de Glawbe–n a dèè Gott, wo ja aw em Jissài syn Gott isch, bédànkli is Ggwaggle. Nach ere Pawse suufzget de–r Éhoudi:
„Langi Zyt hani schwèèr z'gruble gghaa uber dië kritische Wort vom Tokter Zakiris wàg de Hàilige vom Jissài, bis i daa im Chlooschter ggléért ha, dèrig Gédanke aplégge, wo doch nuut bringed.“
„Ych bi ja kàn Aarzt“ màint drouhf de Gàischtliché, „aber i sàg der àis: euïs vom Hooépriëschter sym Staab sind vili Chlaage–n yggange–n uber Wanderteukter, wo vill versproche–n ound spéktakoulèèri momàntaani Erfolge voorggwise hànd, wo sych bald als chourzlàbig ound nuutig séled erwise haa. Eub e Wouët vo dèrig Enttuuschte–n aw mitgspillt hàt, wo 's Volch dèè béruchtiget Rawbmèurder liëber fréi gghaa hàt als de Jissài, cha–n i neud ouhsschluusse, wànn aw sicher t'Zéloote de Toon aaggèè hànd.“
Daa teuhnt wider de–r Osra iri Stimm: „Aber Ésra, was sàisch aw ? Grad yr hànd ja daas Toodesourtàil ggféllt.“
„Jaa, schimpf nou“ màint dèè: „hàsch ràcht. Hut gséét me's vilicht als Fèèler, doo simer uberzuugt gsy, dèèwààg cheuni me de Fride rétte.“
Daa nimmt de–r Éhoudi namaal 's Wort: „Ych ha mer doo, ouf myre Floucht, schwèèri Voorwurff ggmacht, will i fyg devoo bi, ous Angscht vor Kameraade, Reuhmer ound Zéloote. I maale mer de Gang vo de Verourtàilte–n ouhs, i lyde vo wytem mit bi de Voorstélig vo dèm schwèère–n Ouhfstyg ouf de Richtplatz, vom Aanagle vom ggschoundne Lyb as Chruuz. Imer wider louëgi, woo t'Sounn stèung, zwyfle–n ound hoffe, mym vàtterliche Frund, mym Jissài gglingi syn Plaan. Wo 's jétz as Ynachte gaat, verflouëch i mi will i neud deby bi, wil i neud sàlber ouhfpasse, das niëmer p'Bài gaat go bràche. T'Idéé plaaget mi, es cheunnt eupper de woundé Kèurper, de hoffetli schytoot Kèurper, grob oumerysse, statt das dèè sorgféltig, mit aler mugliche Schoonig vom Chruuz ggnaa wèrdi. Neud das na t'Hànd, p'Fuëss àifach vo de Négel ggschrànzt ound deby verfeutzlet wuured. Ych verbring' e gràsslichi Nacht vole vo blouëtige Treuïm, màngs Maal schrécki ouhf ound briëgge, bis i wider in Schlaaff versinke. Wo de–r Éhoudi dèèwààg verzéllt, fuult sych t'Osra i dië Zyt zrouggversétzt, wo sy mit Rabbi Ido ound de–r Éster ouf Pschàid waartet vom Soo, wo–n im Chéfi vom Hèrodés Antipas isch, ound wië doo en Junger vom Jochanaan dèè gràssli Pschàid bringt. Sy, t'Osra, hàt schiër méé gglitte–n als sogar t'Éster, hàt sy doch daas Bouëbli ggawmet ound hàt muëse zouëlouëge, wië daas vom Vatter so proféétemèuhssig verzoge wirt.
„Ych cha di soo gouët verstaa“ ounderbricht si jétz dië Stilli, wo de Éhoudi de Chopf ouf t'Hand stutzt ound sych en Momànt psinnt. „Aw ych ha mer Voorwurff ggmacht, wo si myn Jochanaan ggcheupft gghaa hànd, will i mi hétti séle wéére, gàg syn Vatter, de Iddo. Dèè éérgyzigé Rabbi wott sys aarme Bouëbli oumbédingt zoum Proféét erzië. Ych ha doch dèè Bouëb vo chly ouhf oum mi–ch oume gghaa; droum isch er ja aw es Bitzli myne, aber gàled, es Diënschtmàitli trowt si halt neud eso.“
„Ouf myne Ràise“ faart de Éhoudi wyter: „los i mi natuurli–ch oume, ound dèèwààg erfaar i dië Gschicht vo Folter, Déémuëtigoung ound Tood, aber aw vo de–r Ouhferstééïg, wië 's ébe verzéllt wirt. Glych, das i daas ales erwaartet ha, macht 's mer doch z'schaffe, ound na imer cha–n i mer neud voorstéle, wië daas séll mugli sy, das en Màntsch ous em Tood séll wider oumechoo cheune. Imer wider trulet daas Théma i mym Hirni, truled myni Zwyfel, ound soo aw bi dèm Griëchische–n Aarzt, wo gèrn mit myr freumdem Wanderer gsprèuhchlet. Dèè Tokter Zakiris isch sàlber wàret Jaare–n ouf Wanderschaft gsy ound bis wyt zou de Hébryde–n ound Indje choo. Dèè sàit:
„Grad e soo, wië Dou daas verzéllsch, isch mer na nië en Fall voorchoo, ound es wirt séér sàlte passiëre, aber oummugli, wànn i mer 's gouët uberlége, oummugli–ch isch es neuhd. Was i sàlber scho béobachtet ha bi Fakyre z'Indje, das denaa àine sych in e Trangsse vertuufft, dèèwààg tuuff, das aw ych an ihmm kàn Schnouhf ound kàn Pouls méé cha gspuure. Jétz zou de Chruuzigoung. Dië Hyrichtig isch ja t'Straaff fur Ouhflèènig gàg ee Hèrrschaft, m vo me–n Oundertaan gàg syn Chung, vo me Sklaav gàg syn Psitzer. De Zwàck isch Apschréckig. Droum wèrded dië Gchruuzigte–n aw gèèrn am Toodes–Chruuz hange laa, soo das ali muënd gséé, wië dië Ggrichtete quaalvoll wàret Stounde–n ound Tage–n ires Làbe–n ouhshouhched. A de prale Soune schwitzed si, ound wàret si sych chouhm cheund ound meuged rode, sackt 's Blouët i p'Bài ap, apgséé devoo, das si scho vo dèm ganze–n Ouhspeuïtsche–n ound stàche–n ound nagle zimli Blouët verloore hànd. Si wèrded lycheblàich, vom Chopf aa nidsi. E Quaal hànd s' scho vom Touhrscht. Si verluured aber aw im Kèurper sàlber Flussigkàit, soo sammlet sych zwusche Lounge–n ound Brouschtchorb e Flussigkàit aa. Droum Éhoudi, hàsch offebaar gheuhrt, das nach ere Verlétzig mit ere Lanze dour t'Rippe–n es blouëtigs Wasser ouhstràtte–n isch. Daas wèèr ébe dië Flussigkàit. Vilicht bringt daas Ablaa em Verlétzte sogaar Linderig, will dië Flussigkàit t'Lounge zàmetrouckt ound de Schnouhf y–àngt. Das me de Délinquànte p'Bài bricht, wà me de Tood wott béschluunige, isch fur daas, das si dour iri pbrochne Chneuche–n i p'Bài abe verbluëtid. Deby gits im Chopf ound évàntouéll aw im Hèèrz e Blouëtlèèri. Alefalls isch es dym Màischter gglounge, dank sy–re Trangsse, en pèrfàkte Tood cheune daarstéle, aber vilicht isch er àifach wàg dère Blouëtlèèri im Hirni psinigsloos worde, dèèwààg, das er wië toot ggwurkt hàt 2. Offebaar hàt m'en dànn i sym Graab apglàit. I dère flache Laag isch Blouët in Chopf zrougg ggflosse, waarschyli hàt me syni Verlétzige béhandlet, jédefalls Blouëtige gstillt, sobald dèrig ouhftràtte sind, ound e ggwussi Erholig isch mugli worde. Dou verstaasch also, es isch mugli, was me vo dym Màischter verzéllt; er cha wider ounder dië Làbige zrouggchoo sy. Hàsch en Dou dànn nië sàlber gséé, ych màin nachane ?“
Fur en Momànt verstoummt de Éhoudi. Prèzys gaat's jétz oum syni grooss Enttuuschig, das ébe dië Chruuzigoung vilicht ébe doch neud, glych neud daas erhoffte Wounder pbraacht hàt. Schliëssli rédt er e dèèwààg wyter:
„Ych blybe em Tokter t'Antwort schouldig, ouf syni Théory abe truled i mym Hirni dië widerspruchlichschte Màinige. Schliëssli sàgi: „I bi ganz paff !“ Dië médizynisch Erchlèèrig hàt mi–ch ébe doch hàssig ggmacht. I frèuhge de Tokter Zakiris, eub èr myn Màischter fur en Bétruuger aalouëgi, aber èr:
„Dèè Màntsch mouë–n i béwoundere. Soo eupper isch mer ouf ale myne Ràise niëmer bégàgnet. Wànn i nou tànke, soo wië Dou sàisch, das er sych mit volem Béwousstsy ouf syni Chruuzigoung voorbéràitet hàt, ouf dië Quaal zouëggange–n isch. Dèè isch ja ounglawbli tapfer ! – Natuurli, me gheuhrt imer euppe Pricht vo tapfere Luute, zoum Byspyl vo me Reuhmer, Mucius Scaevola, dèè séll syni Hand uber de Chole verbrànnt haa, zoum eme Find béwyse, wië t'Reuhmer vill meugid verlide. Aber aw wànn sych dyn Màischter hàt cheune voorbéràite–n ound vilicht vo Fakyre ggléért hàt, Schmèrze–n ouhs–schalte, soo eupper mouë me–n ouf jéde Fall béwoundere.“
Zour Fraag, eub dië Widerouhferstééïg geuttlich séig, nimmt de Griëch neud tiràkt Stélig. En Gott béduuti fur en Griëch ganz euppis anders, wéder de Gott von euïs Joude. De Griëche, màint er, erschyni denaa en Gott i me Trawm, psounders i me Sanatoorjoum. Es brouhchi fur daas e spèzjéli Voorbéràitig, e Méditazjon uber àim syni Chranket, ound im Trawm bringi dië aaggrouëffe Gotthàit neud sàlte–n en Antwort im Zàmehang mit de Làbesfuërig vom Pazjànt. Euppe tuëg en Griëch denaa in ere Sitouazjon vor syne Pénaate–n uber e Gotthàit méditiëre mit em Zyl, dië neuhtige Ressoursse z'mobilisiëre. Daas héig aber nuut z'touë mit eme–n allmàchtige Gott wo mit Wounder is irdische Gschèè ygryffti. Ych ha doo dië Wort neud ràcht verstande. Hingàge hàt mer em Tokter Zakiris syn Hywys ouf dië Indische Mèunch wo–n en àigni Métoode zour Méditazjon pflàgid, scho dèèwààg Ydrouck ggmacht, das i–ch ébe daas Chlooschter daa ggsouëcht ha, ound dànn aw ane choo bi.