Ouhsschaffig
Es Gsprèuhch vom 30. Novàmber 2010 zwuschet em Hàini Habicht, em Reubi Raab ound em Xaver Pèrté.
Hàini Habicht: Jétz hàmer de Dràck ! P'Méédje vo de ganze Wàlt schimpfed ouf t'Schwyz.
Reubi Raab: Wàge waas màinsch ?
Xaver Pèrté: Me gséét ébe–n in ere–n awtomaatische–n Ouhsschaffig vo Straaftèuhter en Verstooss gàg 's Veulkerràcht.
H.H.: Daas isch ja z'erwaarte gsy.
R.R.: Natuurli, dië andere Lànder hànd e kà Freuïd, wànn si iri Kriminéle Burger zrougg ubercheumed. Aber eub myr gàg Veulkerràcht verstoosstid, daas isch na lang neud ggsàit.
H.H.: Wisoo àcht neuhd ? Wànn euïsi Ggricht muënd eupper awtomaatisch zour Ouhsschaffig verourtàile, wo blos i me Kjosk en Cheuïtsch stibitzt.
R.R.: Fur soo euppis mouës doch zéérscht es Gsétz ouhsgschaffet wèrde. E soo hàmer apgstume. I dèm Gsétz mouës dànn halt gglouëget wèrde, das kà Bagatéllfàll bétroffe sind.
X.P.: E soo–n es Gsétz ouhsschaffe, ound e dèèwààg, das es aw Gnaad findt vor em Souverèn, tèurfti mànge Jourischt béschàftige. Sicher brouhcht daas aw Zyt.
H.H.: Ound eub 's uberhawpt mugli–ch isch, daas wàiss hut niëmer.
R.R.: Apgséé devoo, es gaat oum Ybrouch, ound dèè isch im Straafgsétzbouëch gaar neud mit dèm Wort ouhfgfuërt.
H.H.: Sàg ràcht !
X.P.: Zouëfélig stimmt's. Gàngigi Praxis verstaat ounder Ybrouch Diëbstaal verbounde mit Houhsfridesbrouch. Màischtens, aber neud imer, isch Sachbéschèdigoung deby. Houhsfridesbrouch isch es Aatraagsdélikt. En Aatraag cha–n aw zrouggzoge wèrde. Wànn also eupper es Pack Cheuïgoumi i me Kiosk stibitzt, isch daas na lang kàn Ybrouch. Fur daas mouës er mindischtens es ggwusses Hindernis uberwounde haa, fur das er uberhawpt ine choo isch, blos vo de–r Ouhslaag wègnèè gilt neuhd als Ybrouch.
R.R.:… ound dànn mouës e Vercheuïfferi scho séér verschrocke sy, bis si a me–n Aatraag féschthébet gàg àine, wo souscht is Oussland mouës.
H.H.: Scheuhn ound ràcht, wànn 's nou stimti. Àinewààg gilt jétz t'Schwyz im Oussland als Ounràchtstaat. Waroum isch à de Gàgevoorschlaag neud aaggnaa worde ? Dànn hétte mer jétz euïse Rouëff neud so verdorbe. Tschould sind t'Sozi, waroum hànd dië sych e so réalitèètsfreumd an iri Idéology gchlameret ?
R.R.: Dèm Gàgevoorschlaag hàt me ja neud cheune zouëstime. Waroum isch aw dry ggnaa worde, myr Schwyzer muësid Ousslànder intégriëre ? Soo euppis gheuhrt doch neud i ne Verfassig, sousch cha ja jéde choo.
H.H.: Uber daas isch ja gaar neud vill ggrédt worde vor em Apstimigssounntig.
X.P.: Es isch vilicht taatsàchli–ch e chli ounderggange ounder de Diskoussjon oum Bagatéllfàll. Sovill stimmt allwààg scho, das dèè Zouësatz vili Nài–Stime–n ypbraacht hàt.
R.R.: Dèè Zouësatz isch ja en klaare Verstooss gàg t'Àinhàit vo de Matéérje.
X.P.: Es git zwaar gouëti Argoumànt fur dyni Màinig, Reubi, aber aw gouëti Argoumànt degàge. Es isch halt wië euppe–n i de Jourischteréi, me cha–n ales béwyse, aw 's Gàgetàil.
R.R.: Ségs wi 's wéll, oud jéde Fall isch es e Schlawmàjeréi. Me hàt wéle de Sozi entgàgechoo, ound dië sind am Schlouss glych neud ygstige. So Schlawmàjeréje mached de Burger doch misstrowisch.
X.P.: Neud jéde Kompromiss isch en fouhle Kompromiss, aber ych mag mi–ch an e Ràje vo Voorlaage psine, wo t'Àinhàit vo de Matéérje zwaar neud oumbédingt verlétzt, aber doch gchratzt hànd, ound wo éffàktyv bachap sind.