LCG008.1 E Stroubi Zyt
Scho sit eme Wyli fallt de Lydja dië duschter Myne vom Kourt ouhf, er wirt murisch ound gglàgetli laat er es békumerets "waroum hani aw neud…" oder "hétt i doch nou…" ouse. Jétz reuït's en, das er neud énèrgischer gàg dië hàilloos Machtubernaam protàschtiërt hàt. In évangéélische Chile gits nàmli–ch e Méérhàit vo Béfuurworter vom Hinkelréschym nàbe–t eme groosse Tàil vo Ounentschlossne; isch dànn daas déne glych, das de Hinkel Schlaag ouf Schlaag fursi macht mit Glychschaltig ?! Àinzig ràinrassigi Aariër wèrded im Staatsdiënscht tdouldet. Ali politische Partéje ousser de Naazi sind verbotte, ound kàni vo–n fuërende Zytige protàschtiërti. De Hinkel verspricht em Paapscht, er leusi g'Katolike–n i Rouë, de Papscht veroornet Schwyge-n i de Politik. Aw dië "Tuutsche Évangéélische Chile" blybed aapbasst, ound nach em Hinkel syner Raadjorèèd: "Ein Volk, ein Reich, eine Kirche" passiërt's, das a de Sunodaalwaale dië Tuutschnazjonaal gsinnte Chrischte houhsheuhch guned. Si psétzed die làitende Stéle–n i'r Rychs–chile–n ound régiëred nach em Fuërerprinzip. Imerhy git's nàbet em Kourt Chrafft na ander évangéélischi Wurdetrààger, wo neud yverstande sind, dèrig wo g'Gfaar gsénd ound wétted euppis degàge touë. Jétz chounnt Béwégig is Houhs Chrafft–Gyger. Vor mer louëged, wië 's de Lydia deby gaat, wà mer e chli nèuhcher louëge, waas daa psounders loos isch.
Zwusche Poppelsdoorff ound Stédt wië Bèrlyn, Maarbourg ound na andere geund màngi Kontàkt hyn ound hèèr zwuschet em Kourt ound es paar glychgsinnte Séélsorger. In uberlàiter Abwààgig vo voorsichtiger Zrougghaltig ound klaarer Stélignaam entstaat dèèwààg ar Ounivèrsitèèt Maarbourg es théoloogisches Gouëtachte mit em Schlouss: "Dèè Aariërparagraaf isch en Irrléér ound zersteuhrt t'Soubschtanz vo de Chile". De Pfaarer Niemöller grundet de Chilenootbound gàg dèè Aariërparagraaf ound zour Ounderstutzig vo–n évangéélische Pfààrer, wo wàg Judischer Hèèrkoumft als "Nichtarier" entlaa wèrded. Dië békànende Paschtoore plaaned e séparaati Sunoode zoum 's wytere Voorgaa mitenand béspràche. Me trifft sych àndi Mài i Héckinghausen, dère Landstadt ouf de lingge Syte vo de Woupper, wo dank ire Bànder, Spitze, Kordle–n ound Litze wàltwyt békannt isch, dère Ggmàind, wo béràits 1519 Loutherisch worde–n isch, 1597 en Bow fur dië éérschté Amtsschouël errichtet hàt, doo na mit em Ggrichtshouhs ounder àim Dach. I dèm Héckinghausen isch e rouschtikal–neuïromaanischi "Loutherchile" neud z'verwàchsle mit de–r éémaalige "Loutherische Chile". Dië nàmli, en Rigelbow vo 1743, isch ébe 1927 abepbrànnt; ouhsggràchnet in ere Zyt, wo dië Tuutschi Wirtschaft ouhfbluët, ound i dèm Jaar wo sych dië interaliërti Hééreskontrollgrouppe–n ous em Ryland zrouggziët; me wàiss bis hut neud, wië dië Chile–n aachoo isch. Oumgèè vo déne–n Évangéélische–n Aadànke, ound i de toppelturmige Hawptchile–n im Buzantynische Roundboge-Styl, séll jétz dië Békànntnis–Sunoode ggmàinsame Gottesdiënscht fyre.
Soo wyt es paar Sàtz uber Héckehouhse–n im euschtliche Ryland fur dië, wo 's intràssiërt, wéle–n Oort g'Gàgner vo de Chile–Glychschaltig fur dië Békànntnis–Sunoode–n ouhslàsed. Ébe de Kourt Chrafft séll a dère Widerstands–Sunoode e wichtigi Role spile. Èr verfasst praktisch elàige (das hàisst mit Hulff vo de Yvonne von Paryll) dië béruëmti "Heckenhauser Erklärung", die Erchlèèrig, wo–n i sàchs Théése pstimti Irrléére verwirft. Dië éérscht louhtet: "Joh.14,6; Joh.10.1.9. — Jesus Christus, wie er uns in der heiligen Schrift bezeugt wird, ist das eine Wort Gottes, das wir zu hören, dem wir im Leben und im Sterben zu vertrauen und zu gehorchen haben. Wir verwerfen die falsche Lehre, als könne und müsse die Kirche als Quelle ihrer Verkündigung ausser und neben diesem Wort Gottes auch noch andere Ereignisse, Mächte, Gestalten und Wahrheiten als Gottes Offenbarung erkennen." Mit dère–n ound sàchs andere Théése richtet sych also dië "Héckenhauser Erklärung" gàge–n ali Aaspruch vom Staat ouf Chile–n ound Glawbe; dië Héckehouhser Erchlèèrig wirt dànn aw als Groundlaag zour Grundig vo de Bekennenden Kirche aaggnaa. De Profàsser Chrafft–Gyger wirt zàme mit dréi wytere Partéigànger ggwèèlt i daas fuërende Gréémjoum vo de Békànntnis–Chile, in Brouëderraat.
Wèr imer sych fur 's Làbe vo dère Fraw a de Syte vom Théologyprofàsser vole Widerstands-gàischt intràssiërt; mouës làider na en Momànt lang Gédould haa. I dèm Tuutsche Rych hànd sych nàmli t'Eràignis dèèwààg ubersturzt, das druu Viërtel vo me Jaarhoundert spèuhter dië Géléérte imer na stryted, wië 's mugli séi, das dèè Hinkel sys Volch so schnàll, so ooni naamhafti Gàgewéér hàt cheune–n ouf syni Linje bringe. Soo blybt is nuut anders, als in Soumer 1934 gaa, go im Rychskanzler sym sogénannte–n Adlerhorscht e Wanze plaziëre. – Styge mer ouf 's ggfluglet Ross ! nou–r ouf em Pégasouss nàmli cha–n i dèè scharff béwachté Komandoposchte–n ytdrounge wèrde.
"Heil Hinkel" i stramer Haltig ruëfft's de–r SS–Oberscht–Schaarfuërer Hàngler. "Heil" git de Hinkel murisch oume. Ounverdrosse freuhli de Hàngler: "Heazlischn Glickwunsch, das is ja gaoossaatisch, wie unsa Voik auf unsa Linie ainschwenkt ! Schwaichn und nüschts von Poatest, im Geechnteil, Begaistaung ! " Dië chuëli Touschi vom Adolf Hinkel: "Das Volk ? – im Augenblick; aaberr, was sahgen Sie zu Röhm ?" Am Fuërer sym Toonfall mèrkt de Hàngler, das dèm syn Gunschtlig in Oungnaad gfale–n isch. "Eine Schande !" ruëfft er tifig. De Hinkel, louhrend: "Wieso ?" "Den Hinkelgauss lüüss er wech, unanstendisch, heescht unanstendisch" Spöttisch de Hinkel: "Unanständich, unanständich ?" ound mit pleutzlicher Wouët fortissimo: "Was der sich herausnimmt ! Verrat ! Röhm ist abtrünnich !" ound jétz i schmèrzlichem Piano, wië zou sych sàlber: "Man hat mich ja vor Ihnen gewarnt, Hängler. Ihre eigene Verwandtschaft. Der Heinrich ist der Schwachkopf der Familie." fortissimo: "Hängler !" ound ysig, sachlich: " Verstehnse denn nicht, sehnse denn nicht ? Den Feint in unsern eignen Reihen !" Ound de Hinkel erchlèèrt. das de Röhm sit langem am wuële séig, das er p'Macht wéll a sych rysse mit sym Liëbédiënere mit de Sozi. Er faart wyter: "Die Sozialisten sind gefehrlich, heimtückisch. Nicht die Kommunisten. Die stehn offen zu ihrem Landesverraat, aaberr die Sozialisten wühlen im Verborchnen." ound hèrrscht en aa: "Heinrich !" ound wider mit ysiger Rouë: "Der Röhm hat seine Maske abgeleecht. Aaber er ist zu gefehrrlich geworden. Röhm muss wech." Ound jétz luutsàlig, frundtli: "Herr Obastschaarführa, man schimpft Sie einen Schwachkopf, aaber Sie haben Qualiteeten. Sie sind mein besterr Orrganisatorr, und – Sie sind treu ! Sie verstehen, was ich Ihnen erklere." Er frèuhgt en, was me machi bi me Chràpsgschwuur. De Hängler màint: "Rausschneiden." De Hinkel, fortissimo: "Rausschneiden ? wie denn ? " "im Jesundn chausschneiden, im Jesundn. Aabamungslos. Lüüba hundat jesunde Zelln vatüln, als aine ainzüche Kaebszella vaschoon." De Hinkel git si nayv: "Wie muss ich das verrstehen ?" "So ein Kaebsjeschwüa ist der Aöhm mit seinen SA–Laiten. Das janze muss wech. Aabamungslos." De Hinkel macht de Hàngler na ouhfmèrksam, so ne Akzjon cheunnti groossi Ourouë im Volch ouhsleuhse. Ouf jéde Fall muës me dië bééde Chilene soo lang i Rouë laa, bis me gsèch, was die Akzjon béwurki. Er séll daas na mit de Hère Hömpels ound Hééring béspràche.
Dië dréi treuje Naazigreuhsse raated prompt irem Fuërer grad daas, wo–n èr sougeriërt hàt, nàmli, me muës de Reuhm mitsamt ale Gétreuje–n oumbringe, ound allféligi anderi ousicheri Luut cheuni me grad aw na mitnèè. De Hàngler ubernimmt dèè Ouhftraag gèrn, cha–n er doch syni Konkourànz-organisazjon SA deby entschàidend schwèche.
Ound soo passiërts i de Nacht vom 30. Jouni zoum 1. Jouli 1934. Em Hàngler syni SS–ler morded round 200 bwychler. De Rychskanzler Hinkel verchundt drouhf sym versammlete–n Akklamazjons–Parlamànt, t'Noot fur de Staat séig dèrmaasse grooss ound dringend gsy, das èr si zwounge gséé héig, sych i dië Role schicke vom "Staatsoberhawpt ound oberschte Ggricht i Pèrsonaalounjon", zwounge zoum sofort pitteri Entschàid tràffe.
Wèr ouf dèè offesichtli Ràchtsbrouch, ouf dië broutaali Ousourpazjon, dèè klaaré Schritt zour Diktatour en landeswyte–n Ouhfschréi erwaartet hétt, hàt sych tduuscht. De Profàsser Chrafft stouhnt: "Waas gaat i déneTuutsche voor ? Sind dië àinte froo, das wider eupper sàit woo doure ? dèrig, wo–n em Kàiser naatrouhred ? Sind anderi bégàischteret vo dère–n Idéé vo Ruckentwicklig zour blonde Béschtje ? Pblàndet vom Deutschen Wesen, an dem die Welt wird genesen ? Sind disi wider stoumpf em tradizjonéle Gghorsam verfale ? Sàbi hoffnigsfroo ound gleuïbig déne Verspràchige, hoffed s' tàilwys ouf Raach, ouf Erleuhsig vo de Schmach vom létschte Chriëg, glawbed s' tàilwys déne Verspràchige vo Woolstand, wo me ja gséét, wië t'Wirtschaft obsi gaat, èumel obsi gaa schynt ? Oder sind doch im groosse Houhffe dèrig, wo fyg de Chopf yziënd ounder dère lawffende–n Yschuchterig, wo sych jaa neud wànd éxponiëre, wo liëber mit de Weulf huuled ound byssed, als das s' wétted ouhffale ? Gits taatsàchli na soo–n en ryse Houhffe vo dèrige, wo vo–n alem nuut mèrked ? Vili Ggmèrkigi sind halt ouhsggràist, is Éxyl, ound dië wo wurkli protéschtiërt hétted, nàmed iri àigne–n Erlàbnis vo–n all dèm Beuhse mit nach Dachaw oder is Graab.