LCG0011.2. Am Ynachte2
Am spèuhtere–n Aabig im Soumer 1975 sitzt t'Lydia am Flugel, ound wàret si 's Nocturne spillt vom Chopin, chounnt si in e–n èènlichi Stimig, wo synerzyt de Komponischt im Éxyl mag empfounde haa, Stimig vertrowt vo fruëner, ous irer Tuutschlandzyt. Ébe hut isch t'Apdankig gsy fur dië Yvonne von Paryll, ound t'Lydia sinnet den Eràignis naa vo dèm Taag, vo dèm Ounderbrouch in irem glychfèurmige Tramp von alter Daame:
"Ych ha tèurffe–n a t'Orgle, dèè Diënscht ha–n ere jétz na wéle touë. Ych mit viëredachzgi ! 'S isch mer weuhler verborge hinder de–r Orgle, als ounder all déne Gàischtliche, déne Staatsmane. Nài, i bi scho froo gsy, isch nàbe myr t'Anna mit de Gyge. Sy hàt myr naagschlage. – Daas hàt e groossi Grèbt ggèè, mit all déne Théolooge–n ound Politiker. Sogar ous Tuutschland sind Trouhrgéscht aaggràist, e béduutendi Loutherischi Gàischtlichi ound en Délégiërte vo de–r SPD. Euïsi Familje mouës natuurli–ch aw deby sy. De Kourt isch imer zou ire gstande, scho nou ous Pflichtggfuul, aber neud nou. – Myr muënd ébe–n Àinigkàit zàige. Fyrli–ch isch es ja gsy im Munschter, Prédig vom Munschterpfaarer hàt mer gfale, de Chind ubrigens aw. T'Aaspraach vom Dékaan vo de Fakoultèèt isch zoum Gluck neud e so lang ggange. Dànn si–mer ouf de Fridhoof. Ych ha tèurffe mit em Hans syre Familje im Taxi mit. T'Vonnaa lyt ja jétz im Familjegraab Chrafft, de Kourt hàt's e soo wéle haa. T'Trouhraaspraach am Graab vom Profàsser Pappenheimer han i neud ganz verstande. I gheuhre tànk aw nume so gouët … oder i ha neud verstande, was er màint. T'Vonnaa séig zou euïs choo, will 's Làbe–n im Kampf mit de Toodesverstrickig liggi, oder soo euppis ? Ound was er mit Schicksal ound Schickig wott sàge … ? Euïs, wo–n als Nèuhchschti deby gsy sind (màint er demit aw euïsi Familje ?) euïs séig zouëggmouëtet worde z'tanke fur dië “Schickig ounder de Vergàbig“ ? Vergàbig fur Schould, aber waas ha–n ych fur Schould ? Nachane bim Lychemèuhli erchlèèrt mer de Pawl, de Filosoof, was dië Aaspraach béduuti, aber allwàg bi–n i z'alt zoum so kompliziërti Idééë cheune verstaa. T'Anna hàt zwaar aw ggfounde, dèè Profàsser Pappenheimer rédi jétz gglismet, aber de Hans, de–r Aarzt, tupisch èr mit sym ggsounde Màntscheverstand, imer fur Ouhsglych, de Hans nimmt en in Schoutz. Dèè Pappenheimer héig groossi Verdiënscht oum de Vatter, séig vo sym Schuëler zou Kourt's Frund worde, lang syn Naachfolger i Poppelsdoorff gsy, ébe dèè séig mit ihmm zàme gàge t'Atoombombe–n ouhftràtte. Dèè Pappenheimer hétti aw z'Munschterbèrg séle t'Naachfolg ubernèè, séig aber de Régiërig neud ggnèèm gsy. T'Rouht wàiss, das er als Sanitèètssoldaat i Roussischer Chriëgsgfangeschaft màngs doureggmacht héig. Sicher isch daas en wèrtvole, en béduutende Màntsch, aber mych hànd halt glych myni Ànkel méé intràssjert. Jaa, ych bi scho na froo gsy, das t'Rouht fur euïsi Familje séparaat im Sèuhli résèrviërt hàt, ound ych neud in Saal ha muëse mit all déne heuhche Trouhrgéscht go 's Décoor waare. Soo vill Luut, e so wichtigi, ound ych kàne dië ja neud e so gouët. T'Luut mached mi scho fèng séér muëd. Ych bi ja nume dië Jungscht. Àinzig de Maartyn ound t'Rouht sind im Saal go p'Familje vertràtte, bis dië wichtige Géscht bégruësst sind ound me gséét, eub ali Platz finded, nametli dië Politiker. – Dànn sind s' aw na zou euïs choo. Zàmesy mit Chind ound Ànkel, daas isch wider emaal scheuhn gsy ! Daas hani richtig cheune ggnuusse. Sogaar es Ouhrànkeli isch na deby gsy, soo–n es hèèrzigs."
T'Lydia versinkt is Trèuïme, gaat ire Gédanke naa: "Deby isch si doch Chrankeschweuschter gsy vo Houhs ouhs, ound wo 's myr amig ouhsgghànkt hàt, so i de–n éérschte Jaare, wo si in euïsi Familje choo isch, im Kourt syni "Nootgmàinschaft", doo hàt si 's na tdràngt, mych z'bémouëttere, sy, dië junger ! Ound mèrkt neud, wië si ales nou schlimer macht soo. Ound mit irer Mèèrtuurerine–Haltig hàt si 's aw neud liëchter ggmacht, das si muës quaasi tiràkt nàbe myr zouëlouëge, ound sàlber touhrschte nach Zèèrtlichkàit. Aber ébe, daas isch im Aafang gsy, dië Noot vo–n éérschte zàà Jaare vo–n euïser Ggmàinschaft. Ound jétz isch es scho fascht vergàsse. Ych sàlber, ych ha mer 's ja aw neud àifach ggmacht, ha lang neud meuge–n ygséé, wië de Kourt halt ouf dië Fraw aaggwise–n isch, wië–n en Tirigànt ouf s'Orchéschter. (Ych wèèr ja màngmaal aaggwise gsy ouf de Kourt, wië–n e Pflanze–n ouf 's Wasser … Jà nou). Ooni sy hétt èr nië daas cheune làischte … er isch ja béruëmt worde. Iri Ouhfgaab; i gib zouë, i ha si màngmaal bénide; aber iri Ouhfgaab, wànn i wott éérli sy, hétt i neud cheune–n ound neud wéle–n ubernèè. Imerhy, mit feuïf Chind ! Dië sind ja jétz mys Gluck. Hut bi–n i froo droum, das g'Chind myni Hawptouhfgaab worde sind. Zouëggèè, si hànd 's neud imer liëcht gghaa mit mer. Aber si hànd ébe ggmèrkt, wië schwèèr y's màngmaal gghaa ha. Daas gspuur i àigetli–ch éérscht hut so richtig. Si sind aber aw liëb, soo dankbaar. All zàme hànd ire Wààg gfounde. Ound myni greuhscht Freuïd sind halt t'Ànkel. Dië sind hut myn Souneschy.
Mit de Zyt hani ygséé, das i àigetli muës froo sy oum t'Vonnaa, das sy em Kourt louëgi. Èr kàmpft ja wyter, daa ouf em Munschterbèrg, gàg de Hinkel. Daas gsénd neud ali gèrn, nametli–ch obe–n ouse. Dèè ggfèuhrli Naachber vo ànet em Ry meuged euïsi Phèurde neud verteuïbe; jaa neud syni Verbràche–n aaprangere. Dèè wèèr imstand gsy, scho nou–r ous Wouët, euïsi Schwyz mit Chriëg cho uberzië. Aber em Kourt git's de Chopf neud zouë, èr wott glych t'Luut warne, ouhfruttle, ound er souëcht Wààg, zoum cheune sàge was loos isch. Daa deby hébt em t'Vonnaa t'Stange. Waarschynli isch gouët, han i neud ales ggwusst, wo ggange–n isch. Ych bi ja froo gsy, si–myr, p'Familje, sind g'Chind nume–n i dèm gràssliche Rych ousse. Froo aw, das i wider myni Verwandte, myn Frundes–chràis ound alti Békannti ous de Mousikerwàlt i de Nèuhchi ha. Soo isch mer 's à liëchter gfale, das de Kourt halt syni Wààg gaat, èr mit de Vonnaa zàme. Sy hàt dànn alerdings aw … wànn isch jétz daas gsy ? … Nach em Chriëg. Sy schrybt dànn sàlber Buëcher, schynts gschydi Sache uber Maa ound Fraw im Chrischtetoum. Daa hànd doch dië bàide zàme cheune chnorze. An irem Bouëch uber dië àchti Fraw hàt de Kourt glawb neud nou Freuïd gghaa. Mych hànd dië Fraage neud intràssjert. 'S cheunnt scho sy, das sy grad i sàber Zyt iri Role als dië Ounentbéérli verloore hàt. Wànn neud doo, dànn sicher mit irer Schrift uber p'Fraw i de Wortverchundig.
Naa–dis–naa, langsam gséét t'Lydia t'Taschte–n ountuutli, àntli cha si schwaarzi ound wyssi nou na mit de Finger ounderschàide. Si schluusst na mit eme–n Akkord ap ound louëget ouhf. Wo si an Flugel ggsàsse–n isch go spile, daa hàt na 's Tagesliëcht dour 's Fàischter gschoune, jétz isch 's Fàischterchruuz héler als t'Schybe. Héll ound tounkel hànd gchéért. Wië 's doch schwirig isch, de–r Ubergang z'verwutsche, dèè Momànt, wo bàides glych schynt. Grad wië si neud cheunnt sàge, i wélne Jaare t'Vonnaa ound sy iri Role tdouhscht hànd. Dèm studiërt jétz t'Lydja naa:
„Vor es paar Jaare scho hàt 's aagfange, dië éémaaligi langjèuhrigi Stutze vom Kourt muës me naachsichtig aalouëge, spèuhter mild korigiëre, àntli bémouëttere ound sogaar uberwache. Soo isch si schliëssli–ch in en Zouëstand choo, wo 's nume ggange–n isch i de Wonig, me hàt si trotz ire groosse Verdiënschte–n oum de Kourt in es Pflàghàim gèè muëse, i Vonnaa's Intràsse, dië hàt halt àifach profàssjonéli Bétreujig pbrouhcht. Gouët zàà Jaar drouhf hàt si dànn ires Schlégli ound wirt ganz ouf Pflààg aaggwise. Ound im Dézàmber 68 hàt ja de Kourt muëse gaa. Daas hàt si glych na mit uberchoo im Hàim. Doo hànd myr zwoo Frawe zàme cheune trouhre, sogar myr zwoo zàme … Aber, ggànderet hàts vill fruëner ! de Kourt hàt ja Aktyvdiënscht ggmacht. Nach de Gàneraalmobylmachig. Jétz chounnt's mer wider in Sinn, ound zwaar neud als Fàldprédiger. Syni Uberzuugig isch gsy, èr muës als àifache Tèètel yroucke mit em Karabyner. Soo isch es gsy, ound doo si–myr zwoo Frawe mit de Chind dehài pblibe, myr bééde–n ooni ihnn. Doo scho simer enand nèuhcher choo, scho neud àis Hèrz, ài Séél, aber … es Ys isch doo scho pbroche. Ound jétz han ych si uberlàbt …"
Dië ganz Zyt gaat de Lydia dië Béaarbàitig vo "Komm süsser Tod" vom Bach dour de Chopf, wo t'Anna hut zour Orgle gspillt hàt. Daas Stouck isch scho maal voorchoo. Ound wider gséét sych t'Lydia an ere–n Aptankig. Es schmeuckt nach Ggamfer. Wië–n es Trawmbild erschyned farbigi Chilefàischter im duschtere gootische Ggweulb, si sitzt ouf em hèrte Bank, nàb ire dië élter Schweuschter, wo mit ere schimpft will si rangget, wyter àne p'Mouëtter, dië hébet es Tuëchli vor 's Gsicht ound pfnouchzget. All Luut sind schwaarz aagglàit, t'Lydia hàt es schwaarzes Màschli am Ggwàndli ound àis in Haare. Daas ountuutli Bild verschwindt grad wider, ound 's chounnt ere–n in Sinn: "daas isch ar Aptankig gsy vom Groossvatter. Wië alt bi–n i doo gsy ? Allwàg han i neud cheune stile sy", psinnt si sych, "droum schimpft t'Schweuschter. Uberhawpt isch dië imer dië verstàndig gsy, dië braav ound rouïg. Myr isch si langwylig voorchoo, ound das si ggmàint hàt, sy muës mych erzië, han i neud meuge verboutze. Ych wàiss neud, hàt si sych gschàmt wàg myr bi–n ire Gspaane ? Wàg myne louschtige–n Yfàll. Màngmaal wirt si aw yfersuchtig gsy sy. Ych als dië Originéll ha mi doch cheune béliëbt mache, ych, dië Sànsybel. Ound spèuhter bi–n ych dië Mousikaalisch ound wirde vo Tante–n ound Unggle béwounderet ound ggfyret, ound sy denàbe staat im Schatte. Daas wirt 's sy, das si mi so gèèrn pblaaget hàt, ound droum bi–n i tànk en Bruëlàtsch worde."
Wàret dèrige Erinerige styged alerhand Bilder ouhf, wo t'Lydia na es Chind isch, Erinerige, wo si im Mittelpunkt staat ound sych màint, dèrig wo t'Schweuschter si hawt, ound sy bruëlet, ound anderi lached si ouhs. Aber wië wyt wègg, wië glychgultig chounnt ere–n all daas hut voor, glychgultig, ooni dië Ouhfrégig vo sàbmaal, nou t'Erinerig draa, dië isch scho na deby, aber … es isch emaal gsy, verby.