10.Ramft, 1478
I de zwàite Wouche vom Horner 1478 styged zwéé Louzèrner Ggsandti am Hafe vo de Stadt in es Schiff. Daas buugt am Lopper vom Viërwaldstètterséé in Alpnacherséé ound landet déét am Rotzloch. Vo de Làndi ouhs styged dië zwéé em Mààlbach naa bèrgouhf richtig Brunig bis ouf e frundtlichi Ébeni, ound wyter nàmed s’ de Wààg a me Gschtuut ound an ere Falkneréi verby gàge ’s Doorff Chèrns. Im Ouhftraag vo de Régiërig vo Louzèrn sind de Pééter Tamme ound de Pééter vo Mégge ounderwàggs zoum Brouëder Chlaws fur e gouëtachterlichi Béraatig. De Sygesbàcher, wo t’Àiggénosse vor em Jaar trounke hànd isch pitter worde. T’Lànderoort sind nàmli–ch empeuhrt uber daas sogénannt „ééwig Bourgràcht“, wo Louzèrn zàme mit Zuri ound Bèrn Mitti 1477 mit Fribourg ound Soletourn apgschlosse hànd. Jétz lawffed schwirigi Verhandlige, ound de Louzèrner Raat staat vor hàikle–n Entschàide. Wàge dèm Komflikt oum’s Bourgràcht chounnt dië Louzèrner Gsandtschaft scho ’s dritt Maal zoum Àisidler in Ramft. ’S éérscht Maal am 9. Jàner, also vor de Taagsatzig vom 28.Jàner, wo daas Bourgràcht traktandiërt gsy isch, dànn am 31. Jàner. Jétz wànd t’Ouhrkanteuhn am nèuhchschte Sounntig, am 15. Horner, i Bèrn namaal go verhandle.
Dië bééde Louzèrner Raatshère–n ound Landveugt leund sych namaal dour de Chopf gaa, was im vergangene Jaar passjert isch. „Wà me tànkt“ sàit de Pééter Tamme „wië dèè Zurcher Zowfftmàischter vo de Grumpelhàndler vor Mourte Fourooré ggmacht hàt“ „Dou rédsch vom Bourghèrr vom Dubelstài“ wirfft de Péter vo Mégge–n y, „ound das a–n Euïropèèische Furschteheuhf hut na ggrédt wirt uber syni Aaspraach, wo t’Àiggénosse fur es Bundtnis mit Lootringe bégàischteret hàt“ „Daas giëng na, aber bald isch me soo wyt, das dië gchreuhnte Heuïpter ales nou na mit dèm Waldme wànd abmache, ound myr cheund nou na braav nicke.“ „Jaa, ound wië–n en z’Basel de Hèrzoog René phèrseuhnli–ch empfaat. Dèè noobel Ritter stygt vo sym Ross ap, nimmt de Zugel vom Hawpme Waldme sym ound fuërt dèè Gèrber hooch zou Ross i t’Stadt.“ „Èr isch halt mit eme Fréiwilige–Héér aachoo, ubrigens ooni Ouhftraag vo de Taagsatzig.“ „Yverstande séig me–n imerhy gsy.“ „Spèuhtischtens nach sym vernichtende Schlaag vom feuïfte Jàner vor Nancy.“ „Daas isch ja en uberwàltigende Syg gsy. Em Hèrzoog Charles syni Lych findt me fudlibloutt ound styff ggfroore–n im Dràck.“ „Bèrn wott natuurli sofort p’Fréigraafschaft go psétze, aber de Franzeusisch Kung mischt si–ch y ound t’Àiggénosseschaft ziët en Apfindig mit 150'000 Goulde vom Tuutsche Kàiser voor.“ „Deby spaart de Franzeusisch Kung érscht na 60'000 Goulde vo déne 80’000, wo–n er euïs Àiggénosse hétt muëse zale, will myr ooni syni Hulff de Chriëg“ „syn Chriëg !“ „ggfuërt ound ggoune hànd.“ „T’Lànderoort cheund sych halt kà ggmàinsami Hèrrschaft voorstéle, soo wyt ewègg ound uber soo–n es groosses Pbiët.“ “Daa mouës ébe Bèrn ouf daas Land verzichte.“ „Dèè Rychtoum a Salz, Chorn ound Wy cheunnt scho p’Versorgigsàngpàss ouhfhébe, wo wàg de jétzige Béveulkerigséxplosjon imer zwingender wèrded.“ „Klaar isch Bèrn verschnoupft, aw uber dèè Sowbannerzouhg vom Awgschte 1477 is Wadtland.“ „Uberhawpt nàmed sit dèm Syg uber Bourgound dië vile Chriëgs– ound Rawbzuug uberhand, wo joungi Fréischèèrler ouf àigni Fouhscht oundernàmed.“ „Euïsi Stédt cheund daa lang daas ounerlawbte Ràislawffe verbuute, wànn dië inere–n Oort gaar neud so oungluckli sind uber ’s Gàlt, wo t’Luut hàibringed.“ „Daas bringt nou–r Ourouë in euïsi Oundertaanepbiët.“ „Dou sàisch es. Im Àntlibouëch mottet ’s, ound es geund Ggrucht oume, de–r Obwaldner Landeshawpme–n Amstalde sumpatiëri mit Ouhfwiëgler.“
Es Wyli sétzed dië bééde–n ire Wààg wortloos wyter. De Pééter vo Mégge psinnt sych ouf Eràignis ouf de–r Alpesuudsyte. T’Wipfraw vom ermordete Hèrzoog Gian Galeazzo Maria , dië Bona vo Savoje, verpflichtet sych im Jouli 1477, de–n Àiggénosse 30'000 Goulde z’zale, blybt s’ aber schouldig. Bélànz isch doo na Hafestadt am schiffbaare Séé ouf de Magadyno–Ébeni. Ouri rouckt mit 10'000 Maa vor dèè béduutend Oumschlaagplatz ound maant t’Àiggénosse–n oum Ounderstutzig. Ooni Bégàischterig schicked dië stédtische–n Oort Trouppe–n is Ànetbirgisch. Als Hawpluut wurked ounder andere de–r Adrian vo Bouëbebèrg ound de Hans Waldme. Dèè hàt syni Inschtroukzjoone vo Zuri. Èr wàiss Waare vo Zurcher Chawffluut i Bélànz, wo ggfèuhrdet wèèred bi me Stourm ouf dië Stadt, èr schétzt p’Macht vom Hèrzoogtoum heuhch y – ound èr béziët Pangsjoone vo Màiland. Daas Gàlt wirfft me–n ihmm jétz voor. Doo aber pschluusst t’Taagsatzig gàge p’Màinig vo Ouri en Ruckzouhg vo de Hulffstrouppe–n ouf t’Alpenordsyte. Im vergangne Dézàmber steund droum nou na 600 Maa ounder em Frischhans Tàiling bi Giornico. Wo–n es wyt uberlàges Màilànderhéér ’s Taal dourouhf chounnt, laat er en Bach stawe–n ound gryfft aa i dèm Momànt, wo de Find ooni Fouëssise–n ouf em Glattys hulffloos ouhsroutscht. Ouf dië Aart gglingt em Tàiling en uberwàltigende Syg. De Louzèrner Hawpme wirt wytoume–n als Héld gfyret ound gfallt sych mit apschètzige Spruch, wo nametli t’Zurcher hàssig mached.
De Pééter vo Mégge nimmt de Gsprèuhchsfade wider ouhf: „Mych béschàftiget dië Sach vo Giornico fascht méé.“ „Jaa, Ouri fuult sych vo de Stédt verraate.“ „Érscht ràcht wèrded s’ stouhr blybe gàge ’s Bourgràcht.“ Mit dèrige Gsprèuhch verchurzed sych dië zwéé Louzèrner Hère de Wààg dour dië glàissig Schnéélandschaft nach Chèrns. Am Gaschthouhs vom éémaalige Landame, em Hans ounder de Flouë, chlopfed s’ aa.
Em Hans ounder de Flouë sy Fraw, e Tochter vom Saaner Kaschtlaan Chléwi Bowmer, macht t’Ture–n ouhf. Im tounkle Houhsgang sind dië zwéé pblàndet, aber i de Wirtsstoube luuchtet en héle Schy dour p’Boutzeschybe–n ine–n ouf dië ggmuëtliche Holzwànd. Neud lang, chounnt scho de Hans mit ere Chante Wy ound dréi Bàcher an massyve Tisch ound hockt zouë: „Waas gits neuïs ?“ frèuhgt er. „Neuïs ébe nuut sit em létschte Maal“ màint de Tamme. „Das me z’Zuri wuëtig isch uber dië Spruch vo–n euïsem Landmaa Tàiling wèrded er aw wusse.“ ’S isch aber aw e Schand, wië me t’Ourner im Stich laat.“ De Pééter vo Mégge wirfft y: „Jaa, de Wind blaast jétz starch em Waldme–n is Gsicht.“ „Daas isch de greuhscht Apzocker ir ganze–n Àiggénosseschaft“ macht de Hans. „Euïse Schoulthàiss, de Hèrr Sàiler“ lacht dèè vo Mégge diplomaatisch „isch ganz dère–n Aasicht.“ Drouhf rédt me vo alerhand ound me vermydt brànzligi Thééme. Das Obwalde syn Widerstand gàg t’Èrbàinigoung mit em Èrbfind a de Zurcher Taagsatzig vom 26.I.1478 àntli–ch ouhfggèè hàt, soo das aw Schwyz, Zouhg ound Glaarouss dèm Nicht–Angriffs–Pakt mit Hapsblurg bytràtte sind, daas erwèènt me daa gschyder neuhd. Am andere Taag frèuhged t’Diplomaate, eub s’ wider cheuned Ross miëte. „Fur zoum Niklaws oufe gib i gèrn myni Ross. Was dèè sàit, isch gouët, wànn er nou–r ouf en losed.“ „Myr losed scho, aber entschàide tuënd ander.“ „Ych wàiss scho, wië daas isch. Sàged déne nou namaal, Obwalde–n isch féscht entschlosse: ous dèm Bundtnis mit Fribourg ound Soletourn wirt nuut. Souscht gèèb’s am Ànd na Chriëg“ màint er zwàiduutig. „Myr cheund nou–r imer ’s Glych sàge, es gaat oum es Bourgràcht, neud oum en neuje Bound.“ „Jaa, jaa, daas hànd yr Stédter vo–n euje spitzfindige Jourischte. Aber wànn all Louzèrner aw na Soletourner Burger sind, so hànd er tànk prèzys dië glych Hulffsverpflichtig im Chriëgsfall.“ Ales Réde nutzt nuut, p’Màinige sind ggmacht.