Wië apgmacht geund dië zwài Verliëbte–n i dië Graabchile vom Péétrouss ound souëched dië Sytekapàll, wo de hàilige–n Agnéés ggwéit isch. T'Louzèrneri isch e ggwitzti ound chounnt punktli am verybaarte–n Oort aa. De Rànward isch zwaar bi Zyte–n i de Pèuhpschtliche Basilika*, hàt sych aber neud zoum voorouhs erkundiget, ir viëvillte Kapàle–n i wélem vo déne feuïf Schiff dië Santanjéésé veréért wirt. Er entschluusst si, Luut z'frèuhge, wo–n em vertroweswurdig ouhsgsénd. Zéérscht hawt er en Kléériker in Amtstracht aa. Dèè sàit nou–r i me–n àigenaartige Latynisch, er cheumi ous Pèscht ound kàni sych neud ouhs. Anderi wider zoucked nou t'Achsle, réded in ere freumde Spraach, mit dère de Rànward nuut cha–n aafange, oder chééred em àifach de Rougge zouë. Er gaat vor de Doom ouse zou me Bàttler, wo–n em na ééner en gsétztere–n Ydrouck macht. Dèè lyret ap sym Bài–stoumpf en schàbige Loumpe, ound fure chounnt schwaarz ound brouhn mit gruëne–n ound blawe Schlirgge–n e gheugerigi Wouëcherig ound zmittst drin euppis gààlgraws, wo cheunnt en Chnoche sy, ound i t'Nase sticht en fouhlige Gstank. Wortloos stréckt de Bàttler em Rànward dië hool Hand hère, immt's Almose–n ound rédt dànn droufloos, das dië Italjènische Silbe nou so aberassled. Chouhm hàt er aaggfange, staat en ganze Schwarm vo verloumpte, verchrupplete Gstalte mit yggfallne Bagge–n ound magere–n Èèrm oum s' oume. Dië phawpted, sy wussid 's bésser, àin dràngt si vor dië andere, nèuhcher ound nèuhcher an Rànward ane, bis dèè verwirrt i p'Basilika fluchtet. Er lawfft jétz mit rasche Schritte–n ouf 's Graatwool in àis vo déne Syteschiff, ound bald rànnt er déét verzwyflet vo Kapàll zou Kapàll, bis em in Sinn chounnt, er séig doch an ere Hàilige dourechoo, dië cheunnt na dië Ràchti sy – isch aber nuut ggsy. Jétz gséét er vo wytem e wyblichi Gstalt, vo hine gséét si ouhs wië syn Louzèrner Schatz, er rànnt ere naa – ound hàt si tdosche. Chopfloos sturmt er dour dië hàilige Hale, verwicklet si deby i Pilgergrouppe, wo neud prèzys sych wànd in irer frome–n Aadaacht steuhre laa vo so me Sturmi. 'S chounnt zou me–n Ouhflawff, zou louhte Worte, zou Ruëff nach Rouë. Ounderdésse hàt t'Schoulthàissetochter am Altaar vo de hàilige–n Agnéés ggnouëg Gébàtt oum Erheuhrig vo–n irem Hèrzeswounsch pbàttet gghaa ound oungédouldig, ja, bald wuëtig, das dèè Burgermàischtersoon si dèèwààg verschawkli, ound ggwoundrig wàge dèm Ggschréi i soo–n ere hàilige Chile verlaat si dië Sytekapàle, daa erchànnt si zmittst i me Màntschehouhffe–n ire Ggavaljé, vertschouderet ound mit schépsem Ggwand, verschwitzt ound mit guggelrootem Gsicht. Si wàiss neud, séll si na ganz beuhs wèrde bi dèm Aablick oder Verbarme haa, schliëssli cha si nou na lache. Em Rànward synersyts liëchtet's zwaar, will er àntli ggfounde worde–n isch, schàmt si–ch im glyche Momànt aber bis in Bode–n ië, hèurt imerhy ouhf sturme–n ound staggelet en Aart Entschouldigoung, so das dië ouhfggrégte Pilger sych schliëssli–ch amusiëred uber daas Liëbespaar ound sych ire–n àigne–n Intràsse naa verlawffed. T'Louzèrneri nimmt ire Jounker am Aarm, spaziërt mit ihmm richtig Ouhsgang ound i pittere Worte chlagt si em voor, offebaar séig si ihmm nuut dewèrt, séigs em glych si waarte laa ound ounderdésse de scheuhne Reuhmerine ound nooble Pilgerine vo wàiss woo hèèr naagaffe, daa séig halt en Àiggéneussischi Schoulthàissetochter nume hubsch ggnouëg – ound was halt de–r Amor àini i so me Fall halt chlage laat. Èr wider trouckt nach Chréfte syni Verzwyflig ouhs, schilderet syni Irrfaart wië–n en zwàite Sindbad, bétuuret, vor louhter Souëche séig er blind ggsy fur anderi Scheuhni ound schweuhrt, fur ihnn gèèb's ouf de ganze Wàlt kà scheuhneri, gschyderi, liëberi ound uberhawpt erséénteri als ébe dië a sym Aarm. Nach ere hàisse–n Oumaarmig ound vile Chuss mached sych dië zwài ouf de Wààg zou de Chile Santi Lorenzo e Stefano, go de Rooscht bésichtige, wo de hàilig Lorànz na làbtig drouff obe pbrèuhtlet worde–n isch. E chli denàbe stouhned dië bàide–n i stiler Aadaacht vor eme glésige Chàschtli. Déét drin lyt, verziërt mit Gold ound Édelstàine, i Samet yggwicklet en vertoorete, bruunliche Mane–Chopf. Daas isch em Hanes em Teuïffer syne, wo ja de Hérodés ouf Wounsch vo de Salomé hàt abhawe laa. Nach ire frome Gébàtt wèrded s' vo me Priëschter i t'Sakrischtèi ggfuërt, ound déét tèurffed s' fur wénig Gàlt i g'Kasse vom San Lorenzo ound vom San Giovanni Battista jé en Ablass chawffe.
Am 24. Dézàmber 1499 luuted z'Room scho sit de Morgedàmerig all Glogge daas alte anderthalb Chilejaartouhsig ouhs. De Hàiri Geuldli hàt cheune dank syne gouëte Béziëige zoum Vatikaan, séigs als éémaalige–n Àiggéneussische Ggsandte, séigs uber syn Soon Roland, fur p'Fyrlichkàite–n es paar Plàtz mit Sicht ouf p'Porta sacra résèrviëre. Me muës aber scho am Vormittaag am Zàni pèrseuhnli déét sy, souscht cheuni me neud garantiëre, das dië Plàtz na fréi séiged. De Chaschper verzichtet zou Gounschte vo 's Schoulthàisse Sàiler irer Tochter. Èr hàt kà Louscht, e dèèwààg lang ouf de Paapscht go waarte, ound dànn na ouf soo àine. Also macht si de Vatter Hàiri mit em Réscht vo syner Familje ound dèm Gascht lang vor de Zàne–n ound ouhsggruscht fur dië langi Waarteréi ouf de Wààg zour Basilika. Si sind kàn Momànt z'fruë ouhfpbroche–n ound kàmpfed sych mit Muë dour daas Ggwuël ous Pilgerstreuhm, wo s' glych Zyl aastràbed, Schlachteboummler, wo–n andere hàilige Stétte naa geund, ound Hàndler ound Bàttler, wo g'Glàgehàit zou me Verdiënscht wànd bénoutze. Scho wyt vor Sampééters Graabchile wirts ganz àng dour all dië élànde Gstalte doure, dië Gglèèmte, Ampoutiërte–n ound Chranke vole violétte Pouschtle–n ound stinkige, àitrige Puggel, dour dië aarme Màntsche doure, wo hoffed, dank de Béruërig mit em hàilige Vatter woundersam gsound wèrde cheune, ound wo nydig ouf dië élégante Hèrrschafte louëged ound ne beuhsi Verwunschige naaruëffed, ja si sogaar an Chlàidere zééred ound Almose fordered. Zoum Gluck versteund dië Daame neud Italjènisch ound hànd dië dréi Hère Schwyzerdolch ound Schwyzerdààge–n am Gouhrt, zoum sych falls neuhtig Réschpàkt ound Apstand verschaffe. Es isch na lang neud Zàni, wo s' vor ere–n ad hoc Tribuune–n aacheumed ound sych cheund bi me pèuhpschtliche Halbardiër, ubrigens eme–n Àiggénoss, aamàlde. Dèè gaat ire Name–n eme gàischtliche Wurdetrààger go màlde, chounnt dànn aber zrougg mit em Pschàid, es séig béràits en Hàiri Geuldli, en Paater mit zwééne Bouëbe–n ouf de résèrviërte Plàtz, ound droum muësed druu vo de Gséllschaft verzichte. De Vatter Geuldli gaat emaal mit em Rànward ound dèm sym Louzèrner Gascht verouhs go louëge, wèr sych erfràchi, sych daa go inedrànge. Er stouhnt neud schlàcht, wo–n er syn ousserééliche Soon Hàinz entdéckt, dèè Schandflàck vo de Familje wo zàntoume–n als Lindener Promptouar ound Chégelfabrikant verrouëffe–n isch. Wo de–r Erzuuger gséét, das scho ringsoume–n Àiggénosse Platz ggnaa hànd (es schynt, t'Organisazjon héig drouhf gglouëget, das t'Àiggénosse binand gsétzt wèrded), béhèrrscht er sych grad na ound lédiglich: „Waas fallt dyr àigetli–ch y, soo àifach ouf myni Plàtz hèrehocke !?“ mouë–n er glych na dèm missraatene Paschter zouëbàfzge. Grad aw wàg 's Schoulthàisse Teuchterli isch em dië Sach fourchpbaar pynli, doch syn Chégel git séélerouïg zrougg: „Ych bi Dyn Soon so gouët wië dië andere, aw wànn t'màinsch, Dou brouhchisch mer kàn Vatter sy.“ Daas isch noun alerdings e bodeloosi Fràchhàit, hànd doch em Hàinz syni Entglàisige de Burgermàischter Geuldli scho vill Gàlt ound Èrger gchoscht. Scho staat de Rànward vor syn Halbbruëder ane, ziët syn Dààge halbe zour Schàide–n ouse, daa hébt en syni Béglàiteri zrougg, ound de Hàiri Walder, wo ganz i de Nèuhchi sitzt, vermittlet: „Mer cheund doch ali e chli zàmeroucke, dànn hàmer sicher Platz“. Em Hàinz syni Bouëbe cha me nootfalls ouf t'Schooss nèè. Soo gaat dànn de Rànward, wo sych e chli voorylig hàt wéle–n i Szééne sétze, go de Réscht vo de Familje go hole. De Mouëtter Geuldli git's schiër en Schock, wo si vo–n all déne Stuuffseuhn, wo–n ere de Maa zuugt hàt, ouhsggràchnet dèè gràssli Hàinz gséét, wië dèè ouhsggràchnet ouf dië nétti Louzèrneri yschwàtzt, wo sych doch soo–n e hoffnigsvoli Verbindig zou dère Schoulthàisse–Familje aapbaant hàt. Sy jédefalls nimmt muglichscht wyt ewègg vo dèm verggraatene Gàischtliche Platz. Allmèèli fuled sych t'Ràng, ound am Zàni hétt me jétz wurkli kàn wytere Gascht méé cheune–n inetroucke. Bis Mitternacht hàt me na lang Zyt fur alerhand Gsprèuhch. So verzéllt de Rànward vo déne Rélyquje ound Ablàss, wo–n er gunschtig héig cheune poschte. De Hàiri Walder, en Baader ous ere Zurcher Apitééggerfamilje, hàt daa alerdings en àigeni Màinig: „Daas isch doch ales Pschiss. Me glawbt neud, waas ales i dèm Room versammlet isch. Daa dië hàiligi Lanze, wo Chrischtouss demit i t'Syte gstoche hàt, déét daas Touëch vo de Véroonika, wo dië Fraw em Jéésouss aapbotte hàt ound ix Stouck Holz, ound ali séled vom Erleuhser sym Chruuz sy. Daa druber grinsed doch t'Reuhmer blos na. Si verzéled, neud emaal 6 Paar Ochse chèènted en Wage zië, en Wage vole vo déne Holzstouck !“ Ound de Jèurg Geuldli lachet: „Daa stéled s' doch i San Giovanni in Laterano e ganzi Stàge–n ouhs ound gànd aa, ouf dère séig de Chrischtouss nach Golgata ggfuërt worde. Jétz cha me dééte–n ouf de Chnuune–n oufechruuche, ound wèr ouf jédem Tritt es Vatterounser bàttet, chounnt ébefalls en bilige–n Ablass uber.“ Degàge findt de Diëtrich Freuïler: „Yr lached jétz uber dèrigi Bruuch, aber das euppis deby isch, e hàiligi Chraft, daas stimmt ébe doch. Es passiëred imer wider waari Wounderhàilige oum dië Rélyquje oume. Neud oumesouscht chawffed ali Fuurschte–n ound Chunge dië béruëmtischte–n ound béwèèrtischte hàilige Tàil ouhf.“ „Daas stimmt, sàit drouhf de–r Ourner Sépp Woollààb: „Mit àigene–n Eïge han y z'Éisidle ganzi Wànd volle Votyvhélge ggséé vo wounderbaar ggréttete–n ound gghéilde Luute, grad ow vo Ourner, wo–n y na sàlber kénne. Syner Béglàitig erchlèèrt de Rànward, dèè Sépp séig en Vétter vom Hàiri Woollààb, vo sàbem Winkelriëd vo Fraschtànz, dèm Héld, wo de–r Oumgééïgstroupp heuhch uber de Rojebèrg ggfuërt ound sych im Kampf fur g'Kameraade ggopferet gghaa hàt. Wàret dèm Privaatgsprèuhch erineret p'Vrééne Ràischacher–Geuldli an ali dië Wounder, wo–n uberhawpt jétz e so huuffig ound bald uberaal voorcheumid: „Daas mouës euppis béduute, das jétz e soo vili Chruuz erschyned, a Mouhre, ouf Ggwànder, ja sogaar ouf de Houht vo Màntsche. Ych sàlber ha–n aw es dèrigs Chruuz ggséé, ganz tuutli ha–n i 's cheune–n erchàne, wo mer 's myni Naachberi an irem Mantel zàiget.“ „Daas mag sy, wië 's wéll“ màint drouhf de Hàiri Walder, „aber als Baader wàiss i sicher, das 's hàilloos schwirig isch z'erchàne, waas wurkli hilfft. Eub jétz eupper gsound worde séig wàg eme neuje Trànkli, wàg ere Dièèt, wàg em Schreupfe–n oder wàg em Chnoche vo me Hàilige, wo–n er aapbàttet hàt, sicher wàiss daas nou–r euïse Hèrrgott.“ De Hàinz Geuldli lachet: „Wànn euppis sicher neud hàilig isch daa z'Room, dànn sind 's p'Pèuhpscht, èumel dèè jétz“. „Wiësoo ?“ wànd verschideni wusse, ound: „Was jétz dèè wider Ouflèuhtigs mouës ouselaa“ èrgeret sych p'Mouëtter Geuldli, wo si mouës gheuhre: „Dèè Aléxander Borgia hàt e Pouschle Chind, méé oder wéniger hàimli hàt daas mànge Kléériker, ych sàlber ja aw, aber èr macht syn Soon Cesare Kardinaal, wo dèè na im zaarte–n Alter vo sàchzàni isch“. Es Gglàchter ound dourenand Ruëff ounderbràched em Hàinz syn Pricht:
– „Isch neud mugli“
– „Isch dèè Bouëb e soo–n en Freummler ?“
– „Dèè chounnt doch na gaar neud drouhs !“
bis dèè louschtig Paater wyterfaart: „Dèè Cesare isch à gaar neud Kardinaal pblibe. Mit hàiligvàtterlichem Dischpàns ziët er de Kardinaalspourpour ap ound stéllt sych z'vorderscht an es Héér go Lànder erobere, bis em 's Gàlt ouhsgaat. Aber daas isch nanig emaal de Gipfel. Fur waas brouhcht àcht dèè Paapscht Aléxander all daas Ablassgàlt ?“ Me louëget vo àim raatloose Gsicht zoum andere, es faled Voorschlèèg wië:
– „Fur en neuje Péétersdoom ?“
– „Fur syn Hoofstaat ?“
– „Fur ali dië Maaler ound Bildhawer ?“
aber de Hàinz Geuldli lachet: „Fur sym Cesare syni Chriëgskasse !“ Jétz réded all zàme dourenand. Dië àinte–n empeuhred sych uber de hàiligé Vatter, dië andere uber dèè Paater Geuldli, wo dèrig gottslàschterlichi Schèrz machi, dië dritte glawbed jétz gaar nuut méé, bis en éltere Pundtner, wo fur de Bischoff vo Chouhr scho widerholt i Màiland ound Room als Ggsandte gsy isch, ganz rouïg p'Pstèuhtigoung git: „Momoll, daas stimmt“.
Neud nou wirt na màngs ggschwàtzt i déne vile Stounde bis gàg Mitternacht, allpott ggheuhrt me dië méloodische Ruëff vo Hàndler wo–n iri Waar aaprysed, alerhand Pbachnigs, suësses, aw mit Ggmuës ound Flàisch, verschideni Wy ound souscht Gétrànk, aber aw Hàiligebildtli ound Figuurli. De–r éémaalig Taagsatzigspott offeriërt déne–n oum en oume wo–n er kànnt en Trounk, schliëssli–ch isch me neud vergàbis de rych Geuldli vo Zuri. Dezwusche tràtted Mousiker ouhf ound Gawkler, jédefalls wirt's àim neud langwylig, bis me àntli–ch e fyrlichi Mousig i ggmàssenem Tàmpo ggheuhrt nèuhcher ound nèuhcher choo, Posouhne, Schàle–n ound Phawke, aber bald wirt aw dèè gàischtliché Choorggsang tuutli, wo si béglàited, jétz gséét me–n en reuhtliche Schy vo hounderte vo Fackle–n ound Latèèrne, ound schmeuckt dèè Douft vo Wéirawch ous déne goldige Fàssli, wo Gàischtlichi i pompeuhsem Ornaat schwinged, aaggfuërt ound oumgèè vo me Troupp Halbardiër, wo–n ouf de Straasse–n ounzimperli Platz mached. Hinedry trààged viër Ordesluut es rysigs Holzchruuz, anderi wider trààged en Wald vo Faane mit Daarstélige vo de Joungfraw Maria, Chrischtouss ound vile Hàilige. Wo dië Vorderschte vor de hàilige Pforte–n aachoo sind, macht dië Prozàssjon halt ound vertàilt sych zou me Spaliër ouf bééde Syte vo de Straass. Ràchts ound linggs vom Ygang loderet jétz blàndig e Flame jé ous eme bràite Bécki vole Haarz ound béluuchtet dië Porta sacra mit héllem Schy. Zmittst dour daas Spaliër ouf de Straass trààged viër Wurdetrààger heuhch ouf ire Schoultere–n en Troon mit em Paapscht. Sys ryche Ggwand vole Gold ound Jouwééle–n ound syni Tiara, dië druufachi Chroone, spiëgled dië vile Fackle–n ound Latèrne, das 's nou so glitzered ound founkled. Vo so heuhch obe–n abe ruërt de Hàilig Vatter pèrseuhnli Munze (dië sind spézjéll fur dèè Aalaass pbrèègt) is Volch, ound ali Siëche–n ound Chruppel ryssed sych droum, zoum wénigschtes en indiràkti Béruërig mit em Oberhawpt vo de Chrischtehàit cheune–n ergattere. In aaggmàssnem Apstand vor de Pforte sétzed t'Trààger de Troonsàssel langsam an Bode–n abe, de Hàilig Vatter erhébt sych ound schrytet zour porta sacra. En Kardinaal i goldubersèètem Pourpour ràicht em en rysige Hamer, wo nou so glànzt ound blitzt. T'Mousyk hèurt ouhf. Dië Stili vertrouckt àim schiër en Momànt lang, ound me mèrkt éérscht, das me daas pawseloos Ouhsluute vom alte Chilejaar mit ale Glogge vo ganz Room gaar nume ggachtet gghaa hàt. Daa loupft de Paapscht syn Hamer heuhch ouhf ound laat en mit dréi dreuhnende Schlèèg ouf 's Teuhrli schmàttere – daas gaat wië vo sàlber ouhf – ound wider luuted all Glogge. Dezouë erhébt sych en ggwaltige Ggsang. Daas hàilig Jaar touhsigfeuïfhoundert nach Chrischti Gébourt isch vom Paapscht Aléxander VI ous de Familje Borgia ereuffnet worde.
–––
I de Gaschtstétt spada d'oro nimmt me–n Apschyd, ound aw Sàilers schleund de Wààg uber t'Alpe–n y, wàret p'Familje Geuldli na en Apstàcher uber Màiland pblaant hàt, wo fur euppe–n àin vo–n Seuhne–n allwààg en Offiziërsposchte z'ergattere wèèr. De Louzèrner Schoulthàiss laat sych 's neud nèè, syni Zurcher Békannte hèrzli zou me Psouëch am Viërwaldstétterséé yzlade, ound psounders p'Fraw Sàiler cha–n em Rànward neud ggnouëg widerhole, wië willkoumm èr als Gascht wèèr in irem Hài.