Baadstoubegass.1443. Zwàite Tàil
Round oum t’Stadtmouhre steund Àiggéneussischi Trouppe–n ound leund nuut ouse–n ound nuut ine. Vo me–n Euhschtrychische–n Entsatzhéér isch wyt ound bràit nuut oume. I dère Sitouazjon pschluussed Burgermàischter, Raat ound dië Zwàihoundert nach héftige Diskoussjoone–n en Ouhsfall. Scho am fruëne Morge gaat de Vatter Hans mit syne Chnàchte–n i p’Baadstoube–n ound trifft na dië létschte Voorbéràitige fur en Groossaadrang vo Verwoundete. Scho vor em Mittaag tràffed dië éérschte–n y, louhter dèrig wo na cheund lawffe. T’Àiggénosse séiged méé, als das ’s gghàisse héig ound dië schlèugid séér hèrt dry. T’Zurcher blybid ne alerdings nuut schouldig. De Stuussi, de Burgermàischter, dèè séig dànn tapfer. Èr kàmpfi z’vorderscht, ound déét wo ’s am ggfèuhrlichschte séig, gèung er go dryhawe. Daas séig nou ràcht, mouhlet àine vo de Bléssiërte, schliëssli héig dèè ja de Chriëg aazéttlet. De Hans Trouttme gheuhrt’s ound: „Héb t’Schnèure, wànn t’ nuut gschyders wàisch !“ wyst er en z’ràcht, „i de Schlacht gilt: myr hànd all zàme de glych Find.“ Stounde–n oum Stounde vergeund, ound imer cheumed na méé, ound aw dèrig wo nume sàlber cheund hèrehoumple–n ound muënd tdràit wèrde vo liëchter verwoundete Kameraade. Hàt de Baader im Aafang na cheune syni Kunscht béwyse–n ound en Pfyl sorgféltig ousehole–n oder sogaar e Chougle vo–n àinere vo déne neuïmeuhdige Buxe–n ouse schnyde, so mouë–n er sych jétz ouf’s Neuhtigscht béschrànke–n ound éérscht na fur Oornig sorge, soo das neud Kàmpfer, wo dringend Hulff brouhched ligge blybtid, wàret me Bagatéllfàll béhandleti. Zouëdèm mached ali dië Pazjànte–n àis Gschréi ound jéde wo na g’Chaft hàt, wott zéérscht draachoo. Bald wàiss me nume, woo ali cheund hèreligge. Ounderdésse cheumed aw imer méé Frawe, wo ggheuhrt hànd, iren Soon, iren Maa héig’s verwutscht, cho louëge, eub er i dère Baadstoube gglandet séig. Aw dië briëgged ound chlaged wië am Spiëss. De Trouttme–n entschluusst sych, mit syner chréftige Stimm dèè Lèrm z’uberteuhne: Me muësid jétz ali zàmestaa ound mithàlffe. Wèr vo déne, wo’s bésser gèung ound vo–n Aaggheuhrige–n eupper kàni vo déne wo scho versorget sind, séll defuur sorge, das s’ hàichèèmed, séigs, das me sàlber en Transport organisiëri, séigs das me bi déne dehài gèung go Hulff hole. Drouhf entdéckt er en Offiziër ounder de béràits Versorgte–n ound ubergit dèm t’Organisazjon vom Abtransport, wàret èr sàlber wider syne Baadchnàchte gaat go Aawysige gèè, wèèr ihmm dringend séll pbraacht wèrde. Schnàll gaat er sàlber wider go Èrm yrànke, Bài ampoutiëre, Wounde–n ouhswàsche–n ound verbinde. Zour Schmèrzbékàmpfig wirt déne Pazjànte Schnaps yggfleuhsst ound im Lawff vo de Stounde faat mànge–n aa flouëche–n ound zootigi Liëder greuhle. Wàret a dèm Jounitaag verousse t’Sounn abebrànnt, wirt fur dië vile Màntsche–n i de Baadstoube t’Hitz bald nume z’ertrààge. Bi aler Sorgfalt feund Wounde–n aa àitere–n ound dèè Gstank mischt sych mit de–n Ouhsdunschtige–n ound tàilwys Ouhsschàidige vo–n ale déne Mane.
De Hans Waldme hàt de sàb Taag wië souscht a me Wèrchtig i de Latynschouël im Frawmeuïschter zouëpbraacht. Déét régiërt t’Àptissin Anna von Hééwé, wo vor 13 Jaare–n éérscht 21–jèuhrig als àinzigi gàischtlichi Konvàntoualin hàt cheune ggwèèlt wèrde–n im veraarmte Stift. Dië 34–jèuhrigi Daame–n ous adligem Houhs cha ’s gouët mit làbhafte–n ound ggwitzte Pourschte, ound soo hàt si dèè wild Johannes Silvanus, wië si en nànnt, is Hèrz gschlosse. Hut alerdings chounnt si Stryt uber mit irem Schuëler. Wo nàmli wàret de–r éérschte Schouëlstound en Harscht Zurcher am Meuïschter verbymarschiërt, héépet si fràch zoum Fàischter ouhs: „Leund euï nou g’Cheupf yschlaa, geund nou–r in Tood !“ De Hans, vole Bégàischterig fur t’Zurcher ound wàg de–n Animositèète mit de Blickestorfer Tante–n ound wàg em Euhschtrychisch gsinnte Groossvatter sowisoo fur dië Kàiserliche, réklamiërt ound schimpft syni Lééreri ound Schouëltiràkteri e Verrèuhteri. Dië wirt en Momànt lang beuhs, probiërt dànn aber z’erchlèère, das Zuri zàme mit de–n Àiggénosse–n ééner cheuni zou me Landfride choo ound ouhfbluë, als mit Hapsbourg, wo nou am Land intràssiërt séig, ound er gsèèch allwàg hut na, wië Euhschtrych kà Hulffs-Trouppe schicki, wàn t’Stadt i Noot chèèm. De Hans màint drouhf, wàn er éérscht alt ggnouëg séig, so wéll er dànn scho gàg dië kàmpfe, wo Zuri aagryffid. Ouf em Hàiwààg vo de Frawmeuïschterschouël chounnt em es Bild in Sinn, de keuniglich Zouhg. Pràchtigi Ross mit Ritter i glànzige Ruschtige, Màntel ound Wimpel in ale bounte Farbe, goldigi Panner mit em zwàicheupfige–n Adler, es isch em, er gheuhri wider wyrchle–n ound trappe vo de Houëff, Hooch– ound Hourarouëff, Pawke–n ound Troumpééte. Ound dèè Joubel vor em Fridrich em Dritte vo Hapsbourg, em Kàiser. – Wië dèè ouhsgséé hàt, chounnt em nou–r ountuutli voor, aber daas Ggfuul, dië Bégàischterig cha–n er na gspuure, wië wànn’s grad géschter gsy wèèr ound wàiss neud, das scho zwàidruuviërtel Jaar verby sind. Ouf der andere Limetsyte hàt er dànn alerdings Gglàgehàit, de Chriëg vo de Schattesyte z’gséé.
Wo nàmli t’Soune gàge Nidsigànds sinkt ound ’s verousse tounklet, daa gheuhrt me vo wyt hèèr es Chlaage, wo–n aaschwillt ound imer wië luuter wirt ound nèuhcher chounnt, ound dezwusche teuhned Komandi ound de Lèrm vo Trouppe wo–n in ire Chéttehàmper marschiëred, ound me verstaat: „de Rouëdi Stuussi isch ggfale“. Jétz bricht t’Oornig i de Baadstoube zàme. Huuffewys drànged neuji Verwoundeti ine, huuffewys drànged Ggwoundrigi ouse, huuffewys schréjed Aaggheuhrigi nach ire Liëbe; deby cha sych chouhm méé eupper rode, dèèwààg es Tdrouck entstaat i de–n uberfullte Ruum. Me verstaat sys àige Wort neud, dèèwààg wirt dourenand ggwééberet, ggfrèuhget, gsteuhnt ound ggschrowe–n ound jéde màint, èr muës dië andere–n uberteuhne–n i dèm Krach. Euïse Latynschuëler chounnt grad zmittst i dèè Troubel aa, ound wo–n er sych dour p’Màntschetrouhbe vor em Houhsygang dourekàmpft hàt ound vo dèm Schréje, Briëgge, Grochse, Jamere–n ound Flouëche ggwoundrig en Blick ine wirft, packt en e Ryse Wouët ound Verachtig: „wèèr ych doch éérscht alt ggnouëg, ych faarti dry mit Blitz ound Tounner fur myni Stadt, myr gièngti’s neud fyg oum mys Làbe“.
Nou langsam dringt vo ousse hèèr de Pschàid i p’Baadstoube, me héig ’s Stadttoor grad na cheune zouëmache, vor t’Àiggénosse–n ytdrounge séiged. De Burgermàischter mit es paar vo syne Treuje héig ouf de Sihlbrougg bis in Tood ië de Find na cheune–n abwéére. T’Àiggénosse héiged sych aw zrouggzoge bim ynachte. Taatsàchli mouës de Baader mit syne Chnàchte–n im Schy vo vile Chèèrze–n ound Fackle wyter schaffe. Éérscht spaat i de Nacht cha–n er sych erlawbe, toodmuëd zour Katryn oufegaa ound nach eme chlyne–n Imbiss is Bétt sinke.
I de nèuhchschte paar Wouche rédt ales vom Rouëdi Stuussi. Dië àinte verééred de Héld, wo na als àinzige ouf de Sylbrougg bi Sankt Jakob e langi Zyt tapfer em Aastourm vo–n Àiggénosse stand gghébet hàt, ound mit em Opfertood soo màngem Zurcher Chriëger sys Làbe ggréttet. Anderi wider hàsseled, ràcht séig’s em ggschéé, ound psinned sych a syni Rèèd als Burgermàischter vor de Zwàihoundert:
Dië Wort cheumed jétz màngem in Sinn ound de Stourz vom Burgermàischter Màiss. Aber waas héigs pbraacht ? Nuut als Élànd ound Noot. Tooti ound Chruppel ound de Hounger héige mer scho nou wàg em Chriëg. Nuut als ràcht séigs, das er fur syni Politik héig muëse zale. Alerdings, daas finded aw em Stuussi syni schèrffschte Gàgner neud ràcht, das dië Schwyzer mit synere Lych na ires Gawdi sind go trybe.
Das stàndig vo dèm Burgermàischter Stuussi t’Rèèd isch, béschàftiget natuurli p’Bouëbe. Me spillt Sant Jakob a de Syl ound jéde wott de Burgermàischter sy. I sym Gruppli sétzt sych natuurli Waldme’s Hans doure, ound wo–n er emaal am Àsstisch plagiërt, èr wéll aw emaal soo–n en Chriëgshéld gèè ound Burgermàischter, lachet àine vo de Léérling: „ouhsggràchnet dou Pfuderi“, daa gaat er mit em Màsser ouf en loos, ound de Hans Trouttme hàt dië greuhscht Muë zoum dèè Teuïbi i t’Schlaaffchamer schlàike ound en mit em Haselstàcke gschwàige.
Zwéé verschideni Pschàid cheumed nach em 28. Awgschte 1444 aw a p’Baadstoubegass i Zuri. Schréck, Trouhr ound Wouët erfasst dië ganz Familje Trouttmann uber dië ounfassliche Hyrichtige vor Gryffeséé, wo dië ganz Zurcherisch Psatzig vom Schwyzer Hànker àine–n oum de-r ander gcheupft wirt. Zwyspéltigi Ggfuul leuhst de Toodeskampf vo déne 1'500 Àiggéneussischi Chriëger ouhs. Dië hànd trotz Verbott vo–n ire–n Obere p’Birs uberschritte, sturzed sych toodesmouëtig ouf’s Armanjakehéér ound kàmpfed soo lang, bis 1’200 toot ound 300 verwoundet z’Bode sinked, erscheupft vom Kampf – aber ounbésygt. Wië de Màischter Trouttmann erfaare hàt, isch 1444 zwusche Frankrych ound Àngland nàmli dèè Chriëg fèrtig, wo houndert Jaar lang daas oumstritte Keunigrych verwuëschtet hàt. Mit de 40'000 voorige–n Armanjake rouckt de Dauphin Louis ouf Ersouëche vom Tuutsche Kung Fridrich III. gàg t’Àiggénosse voor. Wo–n er aber gséét, wië féscht dië wénige Schwyzer sych wééred ound sym Héér schaded, ziët er sych zrougg. Froo isch me, das irersyts t’Àiggénosse p’Bélaagerig vo Zuri ouhfhébed. Allerdings macht’s de Katryn Sorge, das jétz de Kampf zwusche de verfindete Bundtnispartner zou me gnaadeloose Brouëderchriëg mit Rawbzuug ound Brandschatzig verchounnt, was nou wénig bésser isch fur t’Luut..