view · edit · sidebar · upload · print · history

3.1.Meuïschtergass, 16.01.1446

Houndert Jaar Chriëg bringt vill Élànd is Land ound macht p’Pourschte zou Wilde Fride nach houndert Jaar Chriëg – laat dië Verwilderte loos Droum fuërt de Dauphin em Fridrich em Dritte–n e ganzi Arméé z’Hulff, Doch a de Birs gséét er y – Chriëg gàge t’Schwyzer chounnt z’tuur

De Spàckàsser, dèè éémaaligé Ràisleuïffer, mouës es ja wusse. Er trybt sych na imer i de Stadt Zuri oume. Ousse–n a de Stadtmouhre bétrybed nàmli reuïberischi Horde, ouf àigeni Fouhscht wànn aw im Yverstàndtniss vo–n ire gnèèdige Hère, dèè Chriëg zwusche Zuri ound de–n ubrige–n Àiggénosse wyter. Soo–n ere Bandi, glych vo wélere Partéi, wétt dèè hinkendé Bott ébe neud i t’Hànd fale. Irgend bi me Bàttelorde findt er amig scho–n euppis fur in Mage, vernimmt er Naachrichte, wo–n er wider cha go ouhsruëffe–n ound aw es Nachtlaager.

Mit eme Chlaagliëd wécked aw ihnn am sàchzààte Jàner 1446 t’Stadt–Troumpééter vom Sam’Pééter ound vom Groossmeuïschtertourm obe–n abe. De ganz Taag luutet t’Tooteglogg fur dië wo z’Woleraw vor eme Monet fur Zuri ires Làbe gglaa hànd. Im truëbe Morgeliëcht faled schwèèri wyssi Flocke–n ous de grawe Woulche–n ound técked Tàcher ound Strasse wië mit eme Lychetouëch zouë. De Geuldlitourm am Égge Groossbrounestraass-Oberdoorffstrass isch verhange mit groosse schwaarze Tuëcher mit drouff e me tdàilte Wappe: im obere, silbrige Fàld zwoo rooti Roose mit Goldboutz, ous de Tàiligslinië lampet is ounder, root Fàld e halbi silberigi Lilië abe. Ouf de Straass waartet e Hampfle Luut, Frawe mit Chind, ali i schwaarz ound mit apghèrmtem Gsichtsouhsdrouck, iri Màntel sind mindischtens feuïf Jaar alt, „Voorchrëgswaar“, ound ous de–n ygfallne Gsichter rédt de Hounger. Jédes hàt en toote Vatter, Maa oder Soon zoum trouhre, sind doch nou–r am àinzige–n achtezwànzgischte Mài 1444 dréjesàchzg Chriëger vor Gryffeséé ouf Béfèèl vom verhasste–n Ital Réding hyggrichdt worde, ound daas, nachdèm si doch kapitouliërt ound t’Waffe hèèrggèè gghaa hànd. De Spàckàsser nimmt’s wounder, fur waas dèè Tourm e so trouhrmèuhssig gschmuckt séig ound erfaart vo–n ere Fraw, wo déét waartet, hut séig de „Dryssgischt“ zoum Gédànke–n as Ggfàcht vo Woleraw wo–n aw dië bééde Geuldli–Seuhn ggfale–n ound i Màile béstattet worde séiged. Me waarti, bis sych p’Familje is Groossmeuïschter zur Geuldli–Kapàll bégit, i de Hoffnig, sych bi de ryche Héldemouëtter in Erinerig z’ruëffe. Vilicht wuur aw euppis gouëts a dië Aarme vertàilt. Dèè Trouhrzouhg verzeuhgeret sych aber, ound ouf dië schwaarze Houhbe–n ound Màntel làit sych es wysses Pélzli.

I me–n élégante Zimer, ganz mit eme nooble Tàfer mit Intarsië ouhsgchlàidet cha–n e Béspràchig ébe neud zoum gouëte–n Ànd choo. Vom Luuchter, wo vo de Tili abehanget, en rych gschnitzte Chranz mit Roose–n ound Lilje, schynt es flackerigs Chèrzeliëcht ouf en alti wysshèuhrigi Daame–n i schwaarz, en ébefalls alte Maa mit zitterigem Chopf ound blawe Lippe, ound en Bischoff im Ornaat. De Bischoff troont ouf em Làder vo me bràite Sàssel mit gschnitzte–n Arm– ound Rouggelèène, ihmm gàgenuber sitzed ouf èènliche Sàssel aber ooni Armlèène dië zwài alte Pèrsoone. Dië Daame trotz irem Pouggeli in énèrgischer Haltig, de Hèrr wurkt fascht erscheupft, soo marzjaalisch ihmm syn grawe, zwurblete Schnawz ouf bééde Syte–n abehanget. Mit ere liëchte Chopfnàigig duutet de chirchlich Wurdetrààger e ggwussi Éérerbiëtig fur Alter ound Trouhr i Richtig vo syner Gsprèuhchspartneri aa ound git syne ggwèèlte Wort en samfte–n ound ggmàssene–n Ouhsdrouck: „Daas gaat neuhd, veréérti Daame. Ych verstaa séér gouët, das Sy nach all déne Toodesfàll en mànnliche Schoutz brouhched, ound de Brouëder Loukas wirt ja aw vo syne Gglubd ound ous em Chlooschter entlaa, aber waas Sy wunsched, gaat doch z’wyt …“ Dië Witfraw Geuldli laat aber neud lougg ound wyst ouf dië zwoo Jaarzyte fur Jakobouss ound Pawlouss Geuldli hy, wo sy zouëggsàit hàt z’stifte, ound bétoont, das bim Prys na euppis drin liggi. „Gàll Walthér“ màint si zou irem Bruëder, „Dou bisch àxtra ous Spyr 1 nach Zuri choo, zoum als myn Vertràtter euïsi Apsicht z’béstèètige.“ Éminànz“, bringt drouhf èr i apghackte Sàtz zwusche muësam schnouhfe–n ouse: „ych kàne myni Pflicht – als àinzige Bruëder – t’Schwèuschter verwitwet – jétz ooni en erwachsene Soon. Ych hyfélige–n Alte – gséé mych ousserstand – scho dië Ràis – a myni Grànze pbraacht.“ T’Wipfraw Geuldli vertritt alerdings ires Aaligge sàlber, ound de Bruëder, ire Voormound, brouhcht nou na z’nicke.

Mit ere ggwusse Verspèuhtig begit sych de Trouhrzouhg dànn doch ouf de Wààg zour Sant–Jakobs–Graabkapàll, ound dië Frawe–n ouf de Meuïschtergass cheund iri Bylàidbézuugige–n aabringe, vor s’ ganz am Bode–n aaggfroore sind. Viër Bégyne im Trouhrchlàid lawffed verouhs, dië jamered ounounderbroche, schréjed louht, schlouchzged erbèrmli ound verruëred deby t’Hànd. Hinder de Bégyne wèrded dréi mit schwaarze Tuëcher verhànkti Sàmfte tràit, dië éérscht mit em Wappe vom Bischoff von Hééwé, dië bééde nèuhchschte mit em Geuldli–Wappe. Drouhf hooch zou Ross de Burgermàischter Jakob Schwaarzmouhrer (sàlpverstàndtli wott dèè bim topplete Héldetood ous dère ryche Familje neud fèèle), Ross ound Ryter ébefalls schwaarz ygchlàidet. Hinedry lawffed i me goldverbrèèmte Ggostum i Silber ound Root mit bràite schwaarze Bànder en Diëner mit eme ryse Chorb ound e Magd, wo zoum Chorb ouhs Pbachnigs a t’Luut am Straasserand vertàilt. Dànn chouunnt en Meunch mit ere Kabouze–n im Gsicht nàbe zwoone Màitli ounder schwaarze Schléjer, dànn de nuunjèuhrig Hàiri ound de sibejèuhrig Hjéronimouss, ound wyteri Ànkel i schwaarz. T’Schwigersèuh vo de Groossmouëtter Geuldli mit ire Frawe cheumed z’ryte, me kànnt nametli de Loutz Heusch mit synere Louca. De Schlouss vom Trouhrzugli mached wider viër Bégyne als Chlaagiwyber.

Will t’Èrdbéstattig i Màile hàt muëse sy, wo me–n i de Chriëgsjaare neud àifach hy cha, waartet béràits e zimlichi Schaar vo Kondoléante–n im Chruuzgang vom Groossmeuïschter, ound wo de Trouhrzouhg aachounnt, spiled t’Stadttroumpééter, bis ali Familjenaaggheuhrige sych i de Sant–Jakobs–Kapàll versammlet hànd, ound de Hèr Bischoff nach em méérstimige Figouraalgsang ounder de Làitig vom Kantor Félix Hèmerli t’Màss list. Bim Spànde vo de Hoschtje gits e Stockig, will dië bééde jounge Wipfrawe gànd jé de–r andere de Voortritt ound uberbuuted sych mit scheuhn ggwèèlte Bégrundige, waroum oumbédingt dië anderi muës vor ire t’Hoschtje empfange. Soo t’Wipfraw Jakob Geuldli: „Fraw Groossrèuhtin, wië tèurff ych armi Dubedèurfferi waage, Irer Gnaade de Wààg apschnyde“ ound p’Wipfraw Pawlouss: „Aber Fraw Landvogt, waas tànked Si vo myr ? Irer Hèrrlichkàit als Aatrowti vom Éérschtgéboorene–n ound Stammhalter gébuurt’s jétz voorztràtte.“ „Nië so lang myr Gott na Verstand ound gouëti Sitte laat, mach i dèè Schritt vor Eujer Gnaade !“ „Nou mit Zwang liëss ych mych zou sonere Réschpàktloosigkàit abelaa !“ Soo hétted dië zwoo Hawptlàidtraagende Daame de–n ubrige Trouhrende nië erlawbt, i dère Fyr wyterzfaare, wèèr neud em Kantor de Gédouldsfade ggrisse. Èr èrgeret sych àinwààg scho, das er syn Choor fur dië hoochnàsige Geuldli mouës dirigiëre, wo–n er doch an ere spanende–n Arbet isch, em Verglych vom Plaaton syne–n Idééë vom Staat mit déne vom Awgouschtynouss. Droum hàt er jétz dië Ounverfroorehàit, dië àint – làider wàiss de Chronischt nume, wéli vo béédne so forméll heufliche Daame, am Arm z’nèè ound zoum Bischoff z’fuëre. Dèè isch froo, corpus et sanguis Christi cheune spànde. Drouhf sétzt er i sym fyrli–ggmàssene zoum neud sàge salbigsvole Toonfall zou–nere Graabrèèd aa, praktisch nach jédem Satz vo de Bégyne dour en Jammerschréi oder es Schlouchzge–n ounderbroche, i daas amig dië ganz Ggmàind yfallt:

„Veréérti Trouhrggmàind. Gottes Wile–n isch ounergrundtli fur euïs Stèrblichi. Nàbe vile–n andere, wo–n i déne schwirige Zytleuïffte ous em irdische Daasy wèggrafft wèrded, tdànked mer hut aw an Verlouscht vo zwééne Bruëdere, Jakobouss ound Pawlouss Geuldli vo Tuuffenaw. Es isch euïs es Aaligge, grad scho am Aafang vo myner Abdankig ouf t’Aart vom Tood vo dèm Bruëderpaar hyzwyse. Es isch neud de erleuhsend Tood nach muësàligem Alter, neud de Tood nach schiër àndloosem lydvolem Siëchtoum, neud de Tood verschouldet dour rouhschhafte Sundetawmel – nài, Gott hàts ggfale, dië Hère Geuldli i jougedlicher Fruschi, ous eme gstèèlte, chraftvole Kèurper ouse, zmittst ous em Kampf fur t’Vatterstadt, em Ysatz vom àigene Làbe fur Fraw, Chind, Familje ound Ggmàinschaft apzruëffe, nachdèm si, daas z’bétoone lyt myr ganz psounders am Hèrze, nachdèm si chourz vorane iri Sunde hànd cheune biëchte ound dië hàilige Sakramànt empfange. Daas isch en Héldetood. Liëbi Trouhrfamilje: grooss isch euje topplet Verlouscht, grooss euje topplet Jamer, aber topplet scheuhn isch de Tood vo Jakobouss ound Pawlouss. De–r Opfertood fur syni Hàimet chounnt grad nach em Tood fur Gott, wo de–r allerschèunscht isch uberhawpt. Es isch Gottes Wile gsy, dèm tapfere Bruëderpaar de zwàitscheunscht Tood zouëchoo zlaa, de Héldetood, ound ych ruëff euï ouhf, Gott z’tanke fur dië Éér, wo ouf dië ganz Familje ouhsstraalt. Loob, Éér ound Dank séi Gott fur ales, was èr i syner ounerchlèèrliche Wyshàit laat gschéé.“ Es ounerheuhrts Schréje, Jamere, Schlouchzge–n ound Bruële erfullt a dère Stéll de ganz Chruuzgang ound douhret vili Minouhte, bis de Bischoff wider cha réde: „Waar ischs, soo grooss dèè toppleté Héldetood, soo grooss aw de Verlouscht fur p’Familje Geuldli. Vergàsse mer deby neud daas ounsàgli–ch Élànd wo dèè Chriëg bringt uber soo vili Ouschouldigi, vergàsse mer vor alem neud z’bàtte fur de Fride. P’Familje Geuldli staat jétz i me Houhs vole Frawe–n ound oummundige Chind ooni mànnliche Schirm ound Schoutz daa. Aber, wo Gott nimmt, daa git Gott aw, ound es isch es Gluck fur g’Chile Christi, Gottes Wile z’vollzië, was ire–n oum so liëchter fallt dank em frome Stifter vo dère Graabkapàll. De Hàiri Geuldli, Frund vo euïser Chile, hàt syn jungschte Soon na vor sym Ablàbe vor gouët Zàà Jaare em hiësige Choorhèrestift ubergèè. Dèè Soon isch voraagschritte–n ouf em Wààg Christi ound sicher hétt er scho bald dië nidere Wéije uberchoo, doch ouf instàndigs Bitte vo synere Mouëtter ound ous Verbarme mit de Noot vo de Familje Geuldli ertàilt de Bischoff hiëmit dië neuhtige Dischpàns ound entlaat’s Stift de Brouëder Loux mit em huttige Taag i t’Wàltlichkàit.

view · edit · sidebar · upload · print · history
Page last modified on 09.03.2009 09:10 Uhr