Blickestoorff, 1436
Schawrigi Flame zou Rouen verbràned dië sygrychi Jeanne.
Àinewààg Henry ound Charles / stryted oum Chroon ound Parys,
Chroone verlangt aw de–r ouverschant Hèrzoog, de Philipp.
Frankrych, so chornrych isch euhd, / Hounger stillt Sàgmààl im Broot.
Houss, dou bisch ggrèècht, dyni Pouhre vernichted em Kàiser sys Héér:
Blouëtig màng Ritter verréckt, / trooschtloos sind Àcher ound Wàid.
Ràisigi, geund uber t’Alpe, déét oune béfééded sych p’Furschte:
Anjou sogaar, Aragon / bééd wànd Néapel fur sych.
P’Màitli sind wilig fur Sold ound go Plundere cheund er na imer,
cheumed dànn rych wider hài, / hànd er de Chopf na ound p’Bài.
Dèè wo daas zou de–n àinteuhnige Harmonye vo synere Vièlle singt, isch en nume jounge–n àineuïgige Maa mit Holzbài. Syni lange Haar lamped em i t’Stirne–n abe mit Ouhsnaam vo me kaale Stràiffe–n uber em Awg wo fèèlt, ound sys Ggsicht verbirgt sych hinder sym màchtige–n aaggrawte Baart. A sym Ggwand mit de–n ouhfpbawschte–n Èrmel mit Schlitz ound syne Hose mit em kuëne Latz hànd p’Farbe vill vo–n irer Luuchtchraft verloore, offe gstande leund s’ sych chouhm méé erchàne, ound mànge Flick mouës de Stoff zàmehébe. E Mouschle–n ouf sym Houët wyst en ouhs als Santjakobs–Pilger. Dolch ound Schwyzerdààge stécked i–n apgschabete–n ound leucherige Schàide. Er isch en Ràisleuïffer gsy, isch wyt i de Wàlt oumechoo, ound nach syner létschte Schlacht wèèr er schiër nume–n ouhfgstande. Syn Name wàiss niëmer méé, me kànnt en blos als de „Spàckàsser“. Er gaat vo Doorff zou Doorff ound verdiënt sych Nachtlaager ound Naarig mit Naachrichte–n uber de Gang vo de Wàlt. Zour Zyt versouëcht er ’s i de phàbige rychsfréje Ggmàind Blickestoorff bi Baar. Dië lyt fridli–ch a me sounige Hang ob de klaare Lorze, dréi Kilomééter nèurdlich vom fischryche Zougerséé ound ébe so vill suudlich vom Chlooschter Chappel. Ouf saftige Wàide graased pràchtigi Chuë vom ryche Psitz vo fréje Pouhre. Daa hofft de Spàckàsser ouf en gouëte Booteloo. Bi me–n aasèènliche Hoof, e chli apsyts vom Doorf, wyst me–n alerdings ewègg, de Màischter séig neud dehàime, er séig bim Baader ound Fàldschèèr.
I de Baadstoube bim Schèèrer Rènward zéllt en waare Huun vo Gstalt mit chrèftige Mouskle–n ound pràchtigem Baart bis an Bouhch abe mit tuuffer, muëder, fascht schlèuhffriger Stimm syni Béschwèèrde–n ouhf: „Am Aafang …am Aafang isch mer ouhfgfale, das e Verlétzig a de lingge Hand – nuut psounders, wiës’s halt euppe git bi me Pouhr –“ ound er zàigt e wuëschti Narbe–n a syner Tatze, „dië wirt vole–n Àiter – wott àifach nume zouëgaa. – Vo doo aa hani fascht bi jédem chlyne Hick so–n e Komédi – imer dèè chàibe–n Àiter. – Dànn na dèè ééwigé Touhrscht, ych cha trinke, was i wott, ganzi Chante Wy, aber dèè Touhrscht wirt imer èrger. – Brunzle mouë–n i–ch à fèng all Hànedràck. – Daas wirts euppe sy.“ De Schèèrer, en làbhafte–n éltere Maa mit schmaalem Chopf ound ere Glatze, hàt em nou zouëggloset ound en aagglouëget ound frèuhget jétz: „Hans, chasch mer sàge: Wië isch es mit de Fluuge ?“ E chli paff drouhf de Hans: „Mit de Fluuge ?“ „hà jaa, isch der nuut ouhfgfale bim Brunzle ?“ „Ahaa. Jétz wo t’ ’s sàisch. Moll, dië souhsed mer imer oum de Schwanz oume.“ De Schèèrer Rènward macht es èrnschts Gsicht: „Gott git, Gott nimmt, de Name vo Gott hàmer z’loobe.“ Em Hans sy Fraw, g’Katryn, wo denàbe sitzt, es knapp jèuhrigs Bouëbli a de Brouscht: „Oum ’s Himels Wile, isch es p’Péscht?“ „Soo Gott will, nài, es gséét neud denaa ouhs.“ „Vor dère“ sàit g’Katryn schiër z’Tood verschrocke, „bin i vor zwài Jaare ggfluchtet.“ „Péscht isch es neuhd, aber,“ sàit de Schèèrer, „i wàiss nou, das ych dèrig Béschwèrde scho bi verschidene Luut gséé ha, ound das myr Màntsche–n amig neud grooss cheund hàlffe deby.“ „Los Rènward, Wàn i mouës stèrbe, so sàg ’s grad,!“ „Stèrbe muë myr ali, – ound bi dyr pràssiërt’s jétz nanig. Aber ouf ales gfasst sy wèèr scho gouët. Wànn Gott soo will, cha’s ébe scho beuhse mit de Zyt, wàme neud louëget.“ „Daas isch scho na en beuhse Pschàid. Ych ha na en chlyne Bouëb, dou gséésch en ja, ound e liëbi Fraw, es isch na àis ounderwàggs, ound dànn isch na en zààjèuhrige Stuuffsoon oume, als Pflààger vo de–n Allmàndguëter mouë–n i–ch aw louëge, das kàne vo déne zwàjezwànzg Tàilhaber neud méé béaasproucht, als syner Ggràchtigkàit zouëchounnt: mych brouhcht’s na. Mach euppis.“ „Fur daas bi–n i ja daa. Fur’s éérscht gaasch mer emaal in es Schwitzbaad, zoum dië beuhse Sàft ouseschwitze. Trinke séttsch vill, aber neud imer Wy, liëber en bittere Théé, Wèrmouët, womugli ooni Zoucker, will dèè sowisoo wider ousegaat. Trouck di neud vo kèurperlich schwèèrer Arbet. Es tounkt mi, ych héig in èènliche Fàll en gunschtige–n Yflouss gséé. Wànn dië Muëdigkàit schlimm wirt, so choumm zouëmer zoum Schreupfe, alefalls mouëni zour Aader laa. Daas bésseret amig fur es Wyli. Aber dou mouësch mitmache, dou mouësch choo. Aw dou, Katryn, louëg wië’s em gaat, schick en oder ruëff mer, wànn er neud vo sàlber chounnt. Neud verzwyfle, Gott wirts richte, aber ’s gilt èrnscht.“ „Daas isch wurkli en beuhse Pschàid“ jameret g’Katryn, „gits kà Réttig, ych ha scho maal en Maa verloore, mouë–n i daas namaal douremache ? Waroum pruëfft mit Gott à dèèwààg ?“ De Schèèrer: „Héb à chli Gopvertrowe ! Vergiss neud, was i der ggsàit ha. De Hans cha schaffe ound séll schaffe ound halt verbychoo. Ych bi fur euï daa.“ Bim Bade cha–n er syn Pazjànt grad emaal inschpiziëre, dèm syni Èrm ound Bài sind ubersèèt vo wuëschte Narbe–n ound p’Fuëss sind à scho gschwoule.
Neud lang drouhf chounnt en Hàiri ouf t’Wàlt, en pràchtige Bouëb, wië t’Hébamm sàit, er schlèug ganz em Vatter naa, wië ubrigens de Hansli, dèè séig aw psounders en chrèftige fur sys Alter. Fur t’Tawffi gits es groosses Fàscht, aw wànn de Zwàit neud de Stammhalter isch. Als Allmàndpflààger mit ere béduutende Ggràchtigkàit wo’s hàt ound vermag, laat me sych neud loumpe. Natuurli mouë me t’Hèrrschaft ylade, de Hèr Abt vom Chlooschter Chappel pèrseuhnli zàme mit sym Chlooschtermàjer, dèè hàt ous em Chlooschter es Fass Wy mipbraacht, vom béssere, vom Suudhang uber em Zougerséé. Schliëssli wéll me zàige, was t’Zischtèrziànser i de Blickestoorffer Naachberschaft zwààgbringid. Vo–n gnèèdige Hère vo Zouhg isch en Hèr Zysat daa, en Délégiërte vom Raat. Natuurli cheumed t’Schwigeréltere–n ous Zuri, dèè rych Salzhàndler Wèrner Schwàiger mit synere Fraw. Èr bringt sym Ànkel en Voorraat Salz ound es gstriches Mààss Chorn ous em Zuripiët, isch doch Broot ound Salz méé wèrt als Gold. Aw de Hèr Kaplaan wo–n em Teuïffling t’Sakramànt gspàndet hàt isch natuurli daa. Neud z’vergàsse p’Mouëtter Waldme–n ound ali Gschwuschterti mit Aahang, Véttere–n ound Baase, ound p’Voorstandsmitglider vo–r Allmànd mit ire Frawe.
Me sitzt a me lange Tisch, am obere–n Àndi ouf de–r àinte Syte de Hèr Abt, en Maa i de Viërzge vo stattlicher Poschtour ound rootem Gsicht nàb sym Màjer, wo–n em a Poschtouhr nuut naagit, aber vo de Sounn hàt er e brouhn ggèrbts Gsicht mit eme blonde Bèèrtli. Ouf der andere Syte vis–a–vy de Hèr Raat vo Zouhg mit synere Gémaalin. Fur dië bééde Kléériker ound fur dië Zouger gnèèdige Hèrrschafte hàt me viër Sàssel zou–n ere–en Aart wië Trohn zwàggmacht. Nàbe de Zouger sitzed t’Schwigeréltere, drouhf g’Katryn, g’Gaschtgèberi, mit irem Maa, em Hans, ihmm syni Mouëtter, ganz i schwaarz als alti Wipfraw, ound Gschwuschterti ound wyteri Verwandti, ali stràng nach Rang ound Name de Ràje naa. Nàb em Chlooschtermàjer hàt de Kaplaan syn Platz, es prings Mannli mit eme schmaale bèèrtige Gsicht, dànn de Schèèrer, ound dië, wo–n i de Ggmàind oder de–r Allmànd e Founkzjon hànd. Zoum Gluck hàt de Hèr Abt mit em Wèrner Schwàiger en intràssante Gsprèuhchspartner, souscht hétt er dië léngscht Zyt uber p’Voortàil vom neuje Béétpflouëg mit eme ggwoundene Strychbràtt ound uber de Zytpounkt vom Schnitt a de Rààbe doziërt. Jétz aber, nach em dryssgischte–n April mit em Hyschyd vom létschte Graaf vo Toggebourg, isch me gspannt, wië ’s séll wytergaa zwusche Zuri ound Schwyz. Bééd Oort mached sych Hoffnige–n ouf g’Gaschter. Bééd hànd na oum de Graaf Fridrich oume–gscharwànzlet, de Zurcher Stuussi arogant, de Schwyzer Réding diplomaatisch. „Schynts héig dèè na Zouësaage–n uberchoo“ màint de Hèr Schwàiger, „euïse Burgermàischter isch scheuhn wuëtig“. De Hèr Zysat findt: „Dèè Stuussi séig schynts gaar en Ouhfbrouhsi.“ „Wéll’s Gott,“ drouhf de Hèr Abt, „gits neud na Chriëg, daa séig de Hèrgott voor ound gèèb de Partéje t’Ysicht, das bééd zwéé deby nou cheunnted verluure.“ De Wèrner Schwàiger: „Ych als Chawffme bi natuurli psounders ouf Fride–n aaggwise. Ych mouës aber aw de Zurcher Standpounkt gséé. Sit em Bound vo 1351 mit Ouri, Schwyz ound Ounderwalde, isch Hapsbourg verstimt. Euïsi Transpèurt uber ’s Euhschtrychisch Gébiët sind ousicher worde, ound de Handel gàg Oschte–n ousseroortli risggant ound tuur.“ „Dèè Blàtz am obere Zuriséé“ wirfft de Hèr Zysat y „macht dië Wààg aw neud sicher.“ „Scho neud“ de Zurcher, „aber g’Gaschter miëch de schiffbaari Wààg uber de Touggemer– ound Waleséé ouhf. A dèm hanget de Handel in Suude, ound Zuri hétt wider Aaschlouss as Euïropèèisch Handelsnétz vo Vénéédig bis Lubéck !“ „Ound doch, drouhf de–r Abt, „wàn ych als alte Maa wo scho màngs gséé hàt, myr tèurff e Màinig erlawbe, glych sétt aw Zuri syni Maximaalforderige abeschrouhbe, daas wèèr gottgfélig.“ „E Drooïg mit ere Chornspééri“ de Raat ous Zouhg, „wirt Schwyz als casus belli aalouëge.“ „Myr wèèr es diplomaatischers Voorgaa aw liëber“ erwideret de Schwàiger, „ouf de–r andere Syte sàit halt euïse Burgermàischter, de Rouëdi Stuussi, mit eme ggwusse Ràcht, wàme–n imer blos douckmuuseri, chèèmti me zou nuut.“ „Ych mach mer halt Sorge fur euïsi Pouhre–n ound, daas gib i zouë, fur mys Chlooschter. Fur waas séled p’Pouhre–n ires Véé verluure, iri Àcher verwuëschtet haa, fur waas séled Frawe–n ound Chind vor Hounger stèrbe ?“ „Ych pèrseuhnli gib Ine ràcht“ soo de Wèrner Schwàiger, „aber de Stuussi isch ébe verouckt wuëtig worde, wo–n er erfaart, wië dië Schwyzer Hère so gémàin am Toodbétt vom Graaf oumegschwànzlet ound scharwànzlet séiged. Jétz sàit er, déne muës me–n emaal zàige, woo Gott hockt.“
P'Fourtsétzig chounnt spèuhter