Léérplaan
Es Gsprèuhch vom Chàschpi Cheuïzli mit em Xaver Pèrthé
Chàschpi Cheuïzli: Me séll ja oumbédingt "JA" stimme fur p'Mouëtterspraach i de Gvàtti, ych bi ja aw defuur, das euïsi Chneupf Zurituutsch, oder souscht en hoochalémannische Dialàkt réded im Chindsgi, aber wàge waas muëmer uberhawpt a t'Ourne ? Wèr hàt dànn dië Inizjatyve langssiërt ?
Xaver Pèrthé: Grad zwoo Fraage–n ouf àis Maal. Also, zou Fraag àis: Myr muënd go Jaa stime wàg em Léérplaan.
Ch.Ch.: Wàg em Léérplaan ? Aber es gaat doch oum e Gsétzesinizjatyve ?
X.P.: Éxakt. De Léérplaan wirt vom Bildigsraat pschlosse. Aber dèè cha ouf Ground vom gàgewèrtige Gsétz douresétze, das blos na en Drittel vo de Zyt Zurituutsch tèurff ggrédt wèrde. Mit soo wénig cha me euïsi Mouëtterspraach nume vernumftig léére, ganz psounders neud, wàn es Chind dehài hawptsàchli–ch e dritti Spraach rédt.
Ch.Ch.: Blos na en Drittel ! Daas git doch en chàibe Mischmasch. Scho nou die Vèrsli: "Anzèèle Zwybele schèèle, die Katz leuift nach Wallinshawsé, chounnt si dann nach Hawsé, hat si chroume Bééne, Piff paff Phawse ound dou bisch ouhfrichtisch drawse."
X.P.: Grad gaar so schlimm wirts neud ousechoo, aber nach Léérplaan séll taatsàchli na bim Tourne ound bim Spaziëre Hoochtuutsch ggrédt wèrde.
Ch.Ch.: Jà dànn muënd dië aarme Chneupf na dèè Standard zàmestaggele, wo ja dàn à niëmer sàit wië 's richtig wèèr. Wàn denaa àis wétt es Bruneli mache, verstaat daas niëmer, oussert es sàiti "Pipii". Aber ébe, myr cheund ja de Léérplaan neud àndere.
X.P.: Ébe. 'S jétzige Gsétz verlangt verlangt fur t' Ounderrichtspraach i de Chindergaartestouëffe tàilwys, i de Primaarschouël groundsàtzli Standardsprache, demit isch Hoochtuutsch ggmàint. Dèè Tàggscht erlawbt jétz offesichtli dië massyv Ounderdrouckig vo–n euïser Mouëtterspraach. Mit em Tàggscht vo–n Inizjantine wèèr daas nume mugli. Déét hàissts nàmli, im Chindergaarte muës im Ounderricht groundsàtzli Moundaart, i de Primaarschouèle groundsàtzli Hoochtuutsch ggrédt wèrde.
Ch.Ch.: Daas isch aber béschàide, séér béschàide.
X.P.: Prèzys ! Me hàt mit Flyss dèè Goumibégriff ggwèèlt, wil ja neud ali Chindergèèrte z'Zuri louhter Chind hànd, wo scho dië glych Spraach ggléért hànd. Ggwussi Chindergèèrte hànd louhter Tuutsch–Schwyzer Chneupf, ander wider louhter dèrig ous em Balkaan ound sogar Afrika, wider ander hànd vo ale mugliche Spraache. Daa isch es wichtig, das dië Chindergèèrtnerine de–r Ounderricht cheund aapasse.
Ch.Ch.: Waas màined dànn dië dezouë ?
X.P.: Daa cheume mer grad zou dyner andere Fraag. Ébe Chindergèèrtnerine sinds, wo dië Inizjatyve langssiërt hànd.
Ch.Ch.: Dànn hoffe mer, euïses Volch lost ouf dië ous de Praxis méé wéder ouf p'Politiker am gruëne Tisch.